‘Wat willen tuinbezitters nu écht?’
Willen we graag groenere en mooiere tuinen in de woonomgeving, dan begint dat met het begrijpen waarom tuinbezitters doen wat ze doen. Dr. Jeanet Kullberg doet bij het Sociaal Cultureel Planbureau onderzoek op het terrein van wonen en de directe woonomgeving. Van recente datum is haar onderzoek ‘Tussen Groen en Grijs, een verkenning van tuinen en tuinieren in Nederland’.
Op Future Green City geeft ze op 29 november een lezing over haar onderzoek. Voor het eerst staat tuinieren als factor in de kwaliteit en beleving van de woonomgeving centraal. Stekken is hip; de moestuin in de mode. Overal ontstaan stedelijke oases als buurttuinen en dakakkers, waar bewoners bezig zijn in hun moestuin en daarmee het aanzien van hun buurt verfraaien en buurtgenoten ontmoeten. Tegelijkertijd zien we dat particuliere tuinen in toenemende mate worden ‘ontgroend’.  Een veelheid aan klinkers, tegels en steenslag maakt de omgeving harder, grijzer. Letterlijk, maar ook figuurlijk. Grijze tuinen zijn minder goed bestand tegen de effecten van klimaatverandering.
Het onderzoek van Jeanet Kullberg sluit aan op actuele discussies over klimaatbestendige inrichting van particuliere tuinen (duurzaamheid) en meer sociale cohesie in de woonomgeving dankzij (buurtmoes)tuinen (leefomgeving). In eerder onderzoek is veel aandacht besteed aan gezondheidseffecten van groen in de buurt. Ook is uit ‘woonwensen’-onderzoek bekend dat veel mensen een groene omgeving hoog waarderen. Maar wat is daarbij hun eigen inbreng? Die vraag wil het SCP beantwoorden met dit onderzoek. In de inleiding staat een historisch overzicht van de rol van tuinen in onze woonomgeving en wordt ingegaan op de discussies over of het wenselijk is bewoners te laten beschikken over een eigen tuin als onderdeel van de alledaagse woonomgeving. Tevens wordt beschreven welk belang er werd gehecht aan tuinieren; in latere hoofdstukken wordt vergeleken hoe bewoners daar tegenwoordig over denken. Ook heeft de onderzoeker gegevensbestanden die niet direct over tuinen of tuinieren gaan, maar mogelijk toch zinvolle informatie bevatten, geraadpleegd. De bestanden zijn nagelopen, waarbij de hamvraag was: groen of grijs: veel planten of veel stenen? Dit heeft geleid tot inzicht in de factoren die invloed hebben op de inrichting van tuinen. Ook werd meer zicht verworven op tuinieren als vrijetijdsbesteding en de verhouding daarvan met bijvoorbeeld sporten of televisiekijken. Opnieuw was er dan een verschil zichtbaar tussen ‘groen’ en ‘grijs’, maar dit keer in de betekenis van leeftijd. Het zijn vooral ouderen die actief zijn in het groen. Ten slotte zocht het SCP naar drijfveren van tuiniers – vooral degenen die met planten in de weer zijn –, naar het ontstaan van die belangstelling en het effect daarop van de commercie en media. Daarvoor hebben ze actieve tuinliefhebbers geïnterviewd.
De wens om in Nederland groenere en mooiere tuinen in de woonomgeving te realiseren, begint met het begrijpen waarom tuiniers en tuinbezitters de dingen doen die ze doen of die juist nalaten. Het onderzoek ‘Tussen groen en grijs’ geeft daarop antwoord. SCP-onderzoekster Jeannet Kullberg zal daar op dinsdag 29 november tijdens Future Green City meer over vertellen.