Een team van het Belgisch-Nederlandse DELVA Landscape Architects en het Deense Urbanism – Powerhouse Company heeft het winnende ontwerp gemaakt voor het Koningin Julianaplein, de nieuwe stadsentree van Den Haag.
Een stadsentree kent meerdere gezichten. Functioneel gezien helpt een goede stadsentree je op weg en zorgt voor een efficiënte afwikkeling van verkeerstromen, overstappen, fiets parkeren, etcetera. De nieuwe ontwikkeling van de fietsparkeerkelder, het nieuwe gebouw op het plein en de nieuwe inrichting van het plein zullen deze processen zo goed mogelijk faciliteren. Maar een echte stadsentree is meer dan een verkeersknooppunt: het is de symbolische toegangspoort van de stad. Met hun voorstel heeft het ontwerpteam de ambitie dat Den Haag met dit plein haar visitekaartje afgeeft aan de duizenden forenzen, studenten, bezoekers en toeristen uit binnen- en buitenland die de stad via Den Haag Centraal en het Koningin Julianaplein leren kennen. Een plek die onmiskenbaar Haags is en waar de stad haar unieke karakter toont: een stad aan zee, die de internationale allure van de juridische hoofdstad van de wereld combineert met een aangename, elegante en groene uitstraling.
Dankzij een integrale benadering van landschapsontwerp, stedenbouw, architectuur, programmatische invulling en engineering is een uniek plan ontstaan, aldus ontwerper Steven Delva. “Met een gebouw van internationale allure en Haagse chic. Met in de nieuwe indrukwekkende Stadshal kunstzinnige verwijzingen naar de internationale rol van de stad. Met aantrekkelijke Haagse horeca en retail. Met congres- en debatruimten waar tot diep in de nacht over recht en vrede kan worden gediscussieerd. En met een prachtig plein waarop het heerlijk toeven is, bijvoorbeeld op het terras van het nieuwe paviljoen, en waar u ongehinderd door autoverkeer zo de Koekamp in wandelt.”
Een groen verblijfsplein
Het kopstation Den Haag Centraal krijgt de allure waarop het al jaren wacht. Het station uitkomend, kijkend vanonder de imposante Stadshal, voelt de bezoeker, de toerist of de stadsbewoner de bijzondere kwaliteiten van Den Haag. De open Stadshal loopt naadloos over in het plein. Geen smalle deuren of poorten maar een weids uitzicht over groen en levendigheid. Het plein biedt zowel een plek van oriëntatie, als een aangename verblijfsruimte en transferiumgebied. De ruimte beperkt zich niet tot het plein maar loopt ongedwongen door in de verbonden Koekamp.
Het plein vormt samen met de formele pleinen in de historische binnenstad een familie. Statige pleinen die ieder hun eigenheid ontlenen aan een specifieke context of gebruik. Zo worden de pleinruimtes veelal begrensd door musea, overheidsinstellingen of andere publieke gebouwen. “Met ons plan voegen we aan de reeks van groene verblijfspleinen een parel toe. De basisingrediënten van het plein ontlenen we aan de bestaande reeks pleinen. We voegen er echter een duidelijke, herkenbaar 21ste eeuwse laag aan toe waar het gaat om duurzaamheid, functionaliteit, flexibiliteit en verblijfskwaliteit. Het KJ-plein vormt het startpunt van de Groene Loper. Deze loper strekt zich uit richting de historische binnenstad, het Museumkwartier, het Haagse Bos en het strand.”
“Door het doordacht positioneren van de bouwvolumes creëren we interessante wanden maar laten we ook de zon toe op het plein. Verkeersstromen vanuit de parkentree van het station volgen de spannende, open gevellijn richting stadspark
Koekamp, het centrum of de Kiss & Ride zone. De verschillende verkeersstromen worden subtiel en ongedwongen begeleid door de opgetilde groene parels. Deze vormen de ruimtelijke interactie tussen plein en park. Geen opgetilde boombakken maar golvende parkelementen die het geaccidenteerd landschap van de strandwallen aankondigingen In de groene parels worden andere soorten bomen geplant dan de bestaande bomen in het park.”
Inrichting
“Het KJ-plein is een ruimte van bewegen en verblijven. Bewegen aan de schaduwkant, verblijven in de zon. Door een onlosmakelijke relatie te leggen tussen plein en park creëren we een grotere en aantrekkelijke verblijfsruimte. Het stadspark vloeit als het ware richting het plein en andersom. De ruimte en schaal doen recht aan de schaal van de Stadshal en het nieuwe KJ-gebouw. Het paviljoen met zijn waterspeelplek vormt het kloppend hart van het plein. De vele bomen op de achtergrond vormen een steeds veranderende coulisse. Spelende kinderen bij het waterelement worden in het oog gehouden door hun ouders vanaf het terras bij het paviljoen. Anderen liggen te zonnen op de grasheuvels.
“De Stadshal ontstaat door de plint onder het gebouw op een aantal punten als het ware omhoog te trekken. Hierdoor ontstaan er prachtige hoge ruimtes en wordt een duidelijk entree gedefinieerd. Onder het golvende plafond van de Stadshal zijn verschillende glazen paviljoens ontworpen die retail en horeca herbergen. Doordat het gebouw de lijn langs de Rijnstraat verlengt, zijn we in staat tweezijdige concepten te huisvesten. Zo wordt niet alleen het KJ-plein, maar ook de Rijnstraat geactiveerd. Waar in de stationshal de nadruk ligt op fastfood en bekende ketens, is de Stadshal aan het KJ-plein gericht op nieuwe, merendeel lokale concepten, maar passend binnen mondiale trends, waarbij kwaliteit en gezondheid belangrijke speerpunten zijn.”
“Het plein vormt de parkentree van de stad. We stellen dan ook voor om het plein te bestraten met een gemêleerd tapijt van bruingetinte, granieten tegels. Fijn om over te lopen en te fietsen, duurzaam in onderhoud en refererend naar de zandlagen of strandwallen. Deze verharding loopt vanonder de Stadshal over het KJ-plein tot diep de Koekamp in. De pleinruimte van graniet wordt begrensd door waterdoorlatend asfalt met een bruine toplaag. Een materiaal dat we ontlenen aan andere stadspleinen en dat recht doet aan de te creëren sfeer van een stadspark en de wandelaar voorziet van gebruiksgemak.””
Beplanting
“De bomen op de groene parels onderscheiden zich van de andere parkbomen. Een lijn van bomen loopt mee vanaf de Stadshal, over het plein tot diep in het park. De kracht van de groene parels wordt versterkt door het introduceren van veel bloembollen. Zo ontstaat een fijn, kleurrijk tapijt, zowel op het plein als dieper het stadspark in. Ze bloeien tot in april, niet later, zodat de heuvels weer vanaf midden/eind mei uitnodigen om op te zitten. Aan de randen van het geaccidenteerd landschap vormt zich na het zachte tapijt van de bollen een uitgekiemd kleurenpracht van vaste planten. We stellen een mix van siergrassen voor, met natuurlijke vaste planten erin.”
Bron: cgconcept.be