De ont­wik­ke­ling van Kri­ti­sche Pres­ta­tie Indi­ca­to­ren (KPI’s) voor het toe­pas­sen van bomen in de ver­ste­de­lijk­te omge­ving

drs. M(arc).B.M. Rave­sloot

marc.ravesloot@wur.nl

Wage­nin­gen Research Agro­sys­teem­kun­de

Ove­rig betrok­ken instanties/partners

Stich­ting De Groe­ne Stad Groen Als Een Ser­vi­ce De Eijk Groep Boom­kwe­ke­rij M van den Oever Yookr B.V. Hove­niers­be­drijf Hoef­ak­ker Gemeen­ten: Leeu­war­den, Weert, Den Haag & Rot­ter­dam

Onderzoeksvraagstuk/ onder­werp

Het meren­deel van de Neder­lan­ders woont en werkt in een ver­ste­de­lijk­te omge­ving. Dit per­cen­ta­ge blijft de komen­de 30 jaar stij­gen. De beschik­ba­re ruim­te voor groen in de ste­de­lij­ke omge­ving is beperkt en staat meer en meer onder druk. Plan­ten, strui­ken en bomen in de stad vor­men een voor­waar­de voor een goed wel­zijn van de bewo­ner, van bodem­be­dek­ker tot staat- of park­boom, van tra­di­ti­o­ne­le bloem­bak tot high­tech ont­wor­pen groe­ne woon­to­rens. Ste­de­lijk groen levert immers tal­rij­ke baten op, bij­voor­beeld op het vlak van hit­te­be­per­king, reduc­tie van fijn­stof, UV-bescher­ming, water­ber­ging, het min­der bewust erva­ren van geluids­over­last, de inner­lij­ke rust en bij­voor­beeld de moge­lijk­he­den om je op aller­lei manie­ren te ont­span­nen in par­ken. Ech­te groe­ne ste­den doen de bur­ger haast ver­ge­ten dat ze wonen in het mid­den van een metro­pool. Hoe­wel ieder­een wel weet dat het op een erg war­me dag veel pret­ti­ger is in de scha­duw van een boom, is daar­mee nog niet direct bekend hoe groot die bij­dra­ge van de boom wer­ke­lijk is. Veel har­de cij­fers over het func­ti­o­ne­ren van bomen ont­bre­ken, zodat we bij de inrich­ting van de stad ook las­tig voor­af kun­nen inschat­ten wat de effec­ten daad­wer­ke­lijk zul­len zijn. Veel is door de eeu­wen heen kwa­li­ta­tief en op basis van erva­ring beschre­ven, en niet op basis van empi­ri­sche (geme­ten) waar­den vast­ge­steld. Het is daar­om van belang te weten wat je wilt meten en wat die meet­waar­de fei­te­lijk zegt over het­geen je wilt berei­ken bij onder­houd en rea­li­sa­tie van nieuw groen. Juist al in de fase van plan­vor­ming is het belang­rijk om de func­ti­o­na­li­teit en waar­de van groen tij­dens de vol­le­di­ge levens­duur te bepa­len en deze dan ook daad­wer­ke­lijk gaan te meten. Daar­voor gaan we op zoek naar de juis­te indi­ca­to­ren die deze waar­de het best kun­nen uit­druk­ken. Deze indi­ca­to­ren vor­men de graad­me­ters voor de pres­ta­ties van de bomen. Deze zoge­naam­de Kri­ti­sche Pres­ta­tie Indi­ca­to­ren (KPI’s) bestaan nog niet voor bomen en beplan­ting in de ste­de­lij­ke omge­ving. In dit onder­zoek wor­den KPI’s gese­lec­teerd en wor­den ze in vier Neder­land­se gemeen­ten getest. De resul­ta­ten daar­van bepa­len of een indi­ca­tor in de toe­komst ope­ra­ti­o­neel kan wor­den en gebruikt in een KPI dash­board.

Kor­te beschrij­ving hui­di­ge sta­tus

Het onder­zoek start in april 2021 met een lite­ra­tuur­stu­die.

Doel van dit pro­ject is

Uit­ein­de­lijk ont­wik­ke­len we een sys­teem dat voor alle betrok­ken par­tij­en in het ste­de­lijk groen inge­zet kan wor­den en real time inzich­te­lijk is. Gemeen­ten en ove­ri­ge sta­ke­hol­ders in de open­ba­re ruim­te kun­nen van­uit hun SDG’s de doel­stel­lin­gen van hun ste­de­lij­ke (groen)visie con­creet maken en ver­ta­len in een pas­send plan van eisen. Ont­wer­pers, bestek­ma­kers, groen­aan­ne­mers, bestuur­ders en bur­gers krij­gen een con­creet hand­vat voor de uit­voe­ring en moni­to­ring van groen­in­rich­ting, ‑aan­leg en ‑beheer. Het ont­wik­ke­len van deze veel meer data-gedre­ven groen­ke­ten is het doel van dit onder­zoek.