De ontwikkeling van Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) voor het toepassen van bomen in de verstedelijkte omgeving

drs. M(arc).B.M. Ravesloot

marc.ravesloot@wur.nl

Wageningen Research Agrosysteemkunde

Overig betrokken instanties/partners

Stichting De Groene Stad Groen Als Een Service De Eijk Groep Boomkwekerij M van den Oever Yookr B.V. Hoveniersbedrijf Hoefakker Gemeenten: Leeuwarden, Weert, Den Haag & Rotterdam

Onderzoeksvraagstuk/ onderwerp

Het merendeel van de Nederlanders woont en werkt in een verstedelijkte omgeving. Dit percentage blijft de komende 30 jaar stijgen. De beschikbare ruimte voor groen in de stedelijke omgeving is beperkt en staat meer en meer onder druk. Planten, struiken en bomen in de stad vormen een voorwaarde voor een goed welzijn van de bewoner, van bodembedekker tot staat- of parkboom, van traditionele bloembak tot hightech ontworpen groene woontorens. Stedelijk groen levert immers talrijke baten op, bijvoorbeeld op het vlak van hittebeperking, reductie van fijnstof, UV-bescherming, waterberging, het minder bewust ervaren van geluidsoverlast, de innerlijke rust en bijvoorbeeld de mogelijkheden om je op allerlei manieren te ontspannen in parken. Echte groene steden doen de burger haast vergeten dat ze wonen in het midden van een metropool. Hoewel iedereen wel weet dat het op een erg warme dag veel prettiger is in de schaduw van een boom, is daarmee nog niet direct bekend hoe groot die bijdrage van de boom werkelijk is. Veel harde cijfers over het functioneren van bomen ontbreken, zodat we bij de inrichting van de stad ook lastig vooraf kunnen inschatten wat de effecten daadwerkelijk zullen zijn. Veel is door de eeuwen heen kwalitatief en op basis van ervaring beschreven, en niet op basis van empirische (gemeten) waarden vastgesteld. Het is daarom van belang te weten wat je wilt meten en wat die meetwaarde feitelijk zegt over hetgeen je wilt bereiken bij onderhoud en realisatie van nieuw groen. Juist al in de fase van planvorming is het belangrijk om de functionaliteit en waarde van groen tijdens de volledige levensduur te bepalen en deze dan ook daadwerkelijk gaan te meten. Daarvoor gaan we op zoek naar de juiste indicatoren die deze waarde het best kunnen uitdrukken. Deze indicatoren vormen de graadmeters voor de prestaties van de bomen. Deze zogenaamde Kritische Prestatie Indicatoren (KPI’s) bestaan nog niet voor bomen en beplanting in de stedelijke omgeving. In dit onderzoek worden KPI’s geselecteerd en worden ze in vier Nederlandse gemeenten getest. De resultaten daarvan bepalen of een indicator in de toekomst operationeel kan worden en gebruikt in een KPI dashboard.

Korte beschrijving huidige status

Het onderzoek start in april 2021 met een literatuurstudie.

Doel van dit project is

Uiteindelijk ontwikkelen we een systeem dat voor alle betrokken partijen in het stedelijk groen ingezet kan worden en real time inzichtelijk is. Gemeenten en overige stakeholders in de openbare ruimte kunnen vanuit hun SDG’s de doelstellingen van hun stedelijke (groen)visie concreet maken en vertalen in een passend plan van eisen. Ontwerpers, bestekmakers, groenaannemers, bestuurders en burgers krijgen een concreet handvat voor de uitvoering en monitoring van groeninrichting, -aanleg en -beheer. Het ontwikkelen van deze veel meer data-gedreven groenketen is het doel van dit onderzoek.