Waterberging, een grote stedelijke uitdaging

Klimaatverandering en de steeds verder voortschrijdende verstedelijking zullen in grote delen van de bevolkte wereld leiden tot toenemend risico op overstromingen. Zo hebben we steeds vaker te maken met hevige regenval, waarbij we merken dat het overtollige water steeds moeilijker kan worden afgevoerd door onze riolen. Gevolgen: ondergelopen parkeergarages, overstromende grachten en pleinen. Waterberging in de stad is dan ook een thema waar veel stedenbouwkundigen en architecten zich op dit moment mee bezig houden. Uitgangspunt in het denken is het combineren van stedelijke functies: openbare ruimte en waterberging, groen en waterberging, parkeren en waterberging.

Waterplein Rotterdam

Een geslaagd voorbeeld van de combinatie openbare ruimte – waterberging, is het Waterplein in Rotterdam, ontworpen door bureau De Urbanisten. Het idee van het plein is simpel: als het droog is, functioneert het plein als een gewoon stadsplein, als ontmoetingsruimte en skateplein voor de jeugd. Maar bij hevige regenval, transformeert het –uit drie plateaus opgetrokken- plein in een groot waterbassin.

Hamburg, voorbeeldstad

Ook in Hamburg wordt rekening gehouden met het stijgende water, al komt het gevaar daar eerder van de rivier de Elbe die rechtstreeks met de Noordzee verbonden is. Een eventueel van springtij of een snel stijgende zeespiegel, maken de stad kwetsbaar. Het Hamburgse stadsbestuur heeft het volgende bedacht: de gebouwen in de nieuwe stadsdelen worden op acht meter hoge plinten gezet, die bij periodes van droogte kunnen dienen als parkeergarages. Daarnaast zijn bruggen en wegen verhoogd, zodat auto’s ook bij hoog water weg kunnen komen.

Groene daken als spons voor hemelwater

Groen in de bebouwde omgeving, speelt – naast talrijke andere concepten – een belangrijke rol in het denken over maatregelen om (toekomstige) wateroverlast te beheersen. Zo wordt bijvoorbeeld op het Polderdak aan de Amsterdamse Zuidas op 1000 vierkante meters dak 73 kubieke meters water opgevangen, waarbij het verkoelende groene dak zorgt voor een besparing van 10 tot 30% aan energiekosten.

NB: Bij het schrijven van dit artikel is gebruikt gemaakt van voorbeelden uit het artikel ‘Deltawerken voor de uitdijende stad’ door Tracy Metz, verschenen op 21-6-2014 in het FD