Natuur­lij­ke Stad Amster­dam, uto­pie voor de 22ste eeuw – of eer­der…

De filo­so­fie van De Groe­ne Stad is ambi­ti­eus en gericht op het ‘groen’ maken van onze ste­den – in Neder­land en daar­bui­ten. Archi­tect Wal­ter Dres­scher gaat nog een stap ver­der, met zijn ini­ti­a­tief De Natuur­lij­ke Stad. Van­uit zijn visie, die onder ande­re inhoudt dat de archi­tec­tuur de afge­lo­pen eeu­wen de maat­schap­pij – de ste­den – steeds ver­der heeft ver­vreemd van de natuur, streeft hij naar een omge­ving waar­in men­sen ‘natuur­lij­ker’ kun­nen leven. Een natuur­lij­ke, groe­ne stad die in de 22ste eeuw wer­ke­lijk­heid zou moe­ten wor­den.
 
Kun je kort omschrij­ven wat de Natuur­lij­ke Stad is, wie jul­lie zijn en waar jul­lie bevlo­gen­heid voor het onder­werp van­daan komt?
‘De Natuur­lij­ke Stad posi­ti­o­neert zich op het snij­vlak van drie actu­e­le thema’s: Aller­eerst: over­vloed. Tech­ni­sche voor­uit­gang zorgt ervoor dat we op kor­te ter­mijn al onze pro­ble­men kun­nen oplos­sen. Ener­gie is er in over­vloed en in de toe­komst zou het wel eens moge­lijk kun­nen wor­den om een basis­in­ko­men in te voe­ren. Wij zijn opti­mis­ten en gelo­ven in voor­uit­gang. Wij zet­ten ons in om deze ken­nis met zoveel moge­lijk men­sen te delen en ons opti­mis­me op hen af te stra­len.
Ten twee­de: Een ander manier van den­ken, een ande­re mind­set cre­ë­ren. Dit doen we door de uto­pie in te zet­ten. Dit is een erg krach­tig mid­del waar­bij we beden­ken wat er zou moe­ten gebeu­ren als­of er geen beper­kin­gen zijn, in plaats van het den­ken bin­nen de hui­di­ge kaders en de beper­kin­gen van het bestaan­de. Door het ver­beel­den van uto­pi­sche oplos­sin­gen kun­nen we samen onze eigen inspi­ra­tie cre­ë­ren. Deze inspi­ra­tie helpt het om lan­ge ter­mijn doe­len en beleid uit te stip­pe­len.
Ten­slot­te: Een her­vor­ming van het demo­cra­tisch pro­ces. De Natuur­lij­ke Stad helpt de bestuur­lij­ke macht, in bedrij­ven of bij de over­heid, met het cre­ë­ren van een ande­re mind­set. Ver­beel­ding en inspi­ra­tie staan cen­traal. We heb­ben veel ver­trou­wen in onze mede bewo­ners van de stad maar bottom-up ini­ti­a­tie­ven blij­ven moei­lijk rea­li­seer­baar. Wij den­ken dat als we een con­struc­tie­ve samen­wer­king wil­len opbou­wen met een groep men­sen die zich niet dage­lijks bezig hou­den met (ruim­te­lij­ke) vraag­stuk­ken over de stad, hier een goe­de orga­ni­sa­tie en struc­tuur voor nodig is. Geïn­spi­reerd door de idee­ën van David van Rey­brou­ck heb­ben wij een pro­ces ont­wor­pen waar­in de idee­ën en de kracht van bewo­ners, bedrij­ven en ken­nis­in­stel­lin­gen opti­maal tot hun recht komen. Hier­mee hel­pen we de uit­voe­ren­de poli­tiek met het uit­stip­pe­len van beleid geïn­spi­reerd door een uto­pi­sche visie: De Natuur­lij­ke Stad.’
Amster­dam is de plaats waar vol­gens Dres­scher (die als archi­tect voor­al ook in Frank­rijk naam heeft gemaakt) de eer­ste stap­pen kun­nen wor­den gezet, op weg naar de Natuur­lij­ke – groe­ne — Stad. Hij pleit voor een onder­zoek naar de haal­baar­heid, te begin­nen in Amster­dam. De grach­ten, werel­derf­goed, wor­den nu nog beheerst door auto’s. Rij­dend, maar voor­al stil­staand – in de file of gepar­keerd. Dat moet anders kun­nen, vin­den Dres­scher en zijn mede-ini­ti­a­tief­ne­mer Ewoud Blom. Samen met de bewo­ners wil­len zij de Amster­dam­se grach­ten duur­zaam ver­groe­nen.
Waar­om Amster­dam?
‘Ik woon­de zelf aan de Brou­wers­gracht in Amster­dam en moest met de kin­der­wa­gen of mijn klei­ne meis­je aan de hand op de rij­weg lopen omdat er niet genoeg ruim­te is voor een stoep. Ik ben me toen gaan ver­ba­zen over de enor­me hoe­veel­heid auto’s die aan de grach­ten staan. De grach­ten zijn werel­derf­goed, maar zijn meest­al amper zicht­baar door de stil­staan­de auto’s. Er is wei­nig plek voor recre­a­tie of ont­span­ning aan de grach­ten, dat is een gemis­te kans. Ver­re­weg het groot­ste gedeel­te van de ruim­te aan de grach­ten wordt opge­no­men door infra­struc­tuur voor auto’s. Waar­om? Kan dat niet anders? Ja, dat kan anders en dat wil­len we aan­to­nen.’
Wat wil­len jul­lie con­creet berei­ken?
‘Het doel is de bewo­ners van de grach­ten­gor­del aan te tonen dat ze op een ande­re manier met hun mobi­li­teit kun­nen omgaan. Door ande­re (in onze ogen ‘natuur­lij­ke­re’) keu­zes te maken heb­ben ze meer opties, zon­der dat ze zelf een auto hoe­ven te bezit­ten. Kort­om, ze wor­den mobie­ler en schen­ken ruim­te terug voor hoog­waar­di­ge open­ba­re ruim­te, in plaats van par­keer­stro­ken.’ Dres­scher en Blom heb­ben in DIVV, Green­w­heels, Q‑park en de omge­vings­psy­cho­lo­ge Susan­ne Colen­berg betrouw­ba­re part­ners voor dit pro­ject gevon­den.
Hoe zit het onder­zoek in elkaar?
‘Het onder­zoek bestaat uit de vol­gen­de fasen:
1. Ana­ly­se van de bewo­ners en de manier waar­op deze bewo­ners zich door de stad en daar­bui­ten bewe­gen. Wel­ke ver­voers­mid­de­len gebrui­ken zo waar­om en hoe vaak?
2. Aan de hand van uit­kom­sten gaan we alter­na­tie­ve mobi­li­teit con­cep­ten ont­wik­ke­len en de voor­de­len aan­to­nen.
3. Pre­sen­ta­tie maken van de moge­lijk­he­den die ont­staan aan de grach­ten van Amster­dam. Dan moet je den­ken aan ter­ras­sen, parkjes, speel­ge­le­gen­he­den etc.’
Hoe staan de Amster­dam­mers er zelf tegen­over?
Reac­ties ver­schil­len. De mees­te men­sen rea­li­se­ren zich heel goed dat er veel ruim­te wordt inge­no­men door stil­staan­de auto’s. Over het alge­meen den­ken men­sen dat het niet anders kan. Als ik ze ver­vol­gens voor­leg wat de opties zijn, zon­der eigen auto, met nieu­we con­cep­ten voor mobi­li­teit, zijn de mees­te men­sen heel geïn­te­res­seerd. Als ik ze ver­vol­gens  schets hoe de gracht eruit kan zien met groen en open­ba­re ruim­te in plaats van stil­staan­de auto’s, zijn de mees­te men­sen enthou­si­ast. Het gaat dus echt om de com­mu­ni­ca­tie. De Amster­dam­mers moe­ten ervan over­tuigd raken dat ze niets ‘ver­lie­zen’ en wij den­ken dat dat kan!’
Heb je voor­beel­den van ste­den waar soort­ge­lij­ke ini­ti­a­tie­ven al gere­a­li­seerd zijn?
Nee, dit wordt een uni­cum! Er zijn wel op klei­ne schaal pop-up parkjes gemaakt op par­keer­plek­ken. Resul­taat is meer omzet voor de win­kels aan deze pop-up parkjes. Zie: http://parkingday.org
 
 
Hebt u behoef­te aan inspi­ra­tie over De Natuur­lij­ke Stad of gelooft u ook in groe­ne Amster­dam­se grach­ten? Wal­ter Dres­scher ver­zorgt vrij­blij­vend lezin­gen over De Natuur­lij­ke Stad. Neem voor zijn con­tact­ge­ge­vens en meer infor­ma­tie over dit ini­ti­a­tief eens een kijk­je op: www.denatuurlijkestad.nl