De filosofie van De Groene Stad is ambitieus en gericht op het ‘groen’ maken van onze steden – in Nederland en daarbuiten. Architect Walter Dresscher gaat nog een stap verder, met zijn initiatief De Natuurlijke Stad. Vanuit zijn visie, die onder andere inhoudt dat de architectuur de afgelopen eeuwen de maatschappij – de steden – steeds verder heeft vervreemd van de natuur, streeft hij naar een omgeving waarin mensen ‘natuurlijker’ kunnen leven. Een natuurlijke, groene stad die in de 22ste eeuw werkelijkheid zou moeten worden.
Kun je kort omschrijven wat de Natuurlijke Stad is, wie jullie zijn en waar jullie bevlogenheid voor het onderwerp vandaan komt?
‘De Natuurlijke Stad positioneert zich op het snijvlak van drie actuele thema’s: Allereerst: overvloed. Technische vooruitgang zorgt ervoor dat we op korte termijn al onze problemen kunnen oplossen. Energie is er in overvloed en in de toekomst zou het wel eens mogelijk kunnen worden om een basisinkomen in te voeren. Wij zijn optimisten en geloven in vooruitgang. Wij zetten ons in om deze kennis met zoveel mogelijk mensen te delen en ons optimisme op hen af te stralen.
Ten tweede: Een ander manier van denken, een andere mindset creëren. Dit doen we door de utopie in te zetten. Dit is een erg krachtig middel waarbij we bedenken wat er zou moeten gebeuren alsof er geen beperkingen zijn, in plaats van het denken binnen de huidige kaders en de beperkingen van het bestaande. Door het verbeelden van utopische oplossingen kunnen we samen onze eigen inspiratie creëren. Deze inspiratie helpt het om lange termijn doelen en beleid uit te stippelen.
Tenslotte: Een hervorming van het democratisch proces. De Natuurlijke Stad helpt de bestuurlijke macht, in bedrijven of bij de overheid, met het creëren van een andere mindset. Verbeelding en inspiratie staan centraal. We hebben veel vertrouwen in onze mede bewoners van de stad maar bottom-up initiatieven blijven moeilijk realiseerbaar. Wij denken dat als we een constructieve samenwerking willen opbouwen met een groep mensen die zich niet dagelijks bezig houden met (ruimtelijke) vraagstukken over de stad, hier een goede organisatie en structuur voor nodig is. Geïnspireerd door de ideeën van David van Reybrouck hebben wij een proces ontworpen waarin de ideeën en de kracht van bewoners, bedrijven en kennisinstellingen optimaal tot hun recht komen. Hiermee helpen we de uitvoerende politiek met het uitstippelen van beleid geïnspireerd door een utopische visie: De Natuurlijke Stad.’
Amsterdam is de plaats waar volgens Dresscher (die als architect vooral ook in Frankrijk naam heeft gemaakt) de eerste stappen kunnen worden gezet, op weg naar de Natuurlijke – groene – Stad. Hij pleit voor een onderzoek naar de haalbaarheid, te beginnen in Amsterdam. De grachten, werelderfgoed, worden nu nog beheerst door auto’s. Rijdend, maar vooral stilstaand – in de file of geparkeerd. Dat moet anders kunnen, vinden Dresscher en zijn mede-initiatiefnemer Ewoud Blom. Samen met de bewoners willen zij de Amsterdamse grachten duurzaam vergroenen.
Waarom Amsterdam?
‘Ik woonde zelf aan de Brouwersgracht in Amsterdam en moest met de kinderwagen of mijn kleine meisje aan de hand op de rijweg lopen omdat er niet genoeg ruimte is voor een stoep. Ik ben me toen gaan verbazen over de enorme hoeveelheid auto’s die aan de grachten staan. De grachten zijn werelderfgoed, maar zijn meestal amper zichtbaar door de stilstaande auto’s. Er is weinig plek voor recreatie of ontspanning aan de grachten, dat is een gemiste kans. Verreweg het grootste gedeelte van de ruimte aan de grachten wordt opgenomen door infrastructuur voor auto’s. Waarom? Kan dat niet anders? Ja, dat kan anders en dat willen we aantonen.’
Wat willen jullie concreet bereiken?
‘Het doel is de bewoners van de grachtengordel aan te tonen dat ze op een andere manier met hun mobiliteit kunnen omgaan. Door andere (in onze ogen ‘natuurlijkere’) keuzes te maken hebben ze meer opties, zonder dat ze zelf een auto hoeven te bezitten. Kortom, ze worden mobieler en schenken ruimte terug voor hoogwaardige openbare ruimte, in plaats van parkeerstroken.’ Dresscher en Blom hebben in DIVV, Greenwheels, Q-park en de omgevingspsychologe Susanne Colenberg betrouwbare partners voor dit project gevonden.
Hoe zit het onderzoek in elkaar?
‘Het onderzoek bestaat uit de volgende fasen:
1. Analyse van de bewoners en de manier waarop deze bewoners zich door de stad en daarbuiten bewegen. Welke vervoersmiddelen gebruiken zo waarom en hoe vaak?
2. Aan de hand van uitkomsten gaan we alternatieve mobiliteit concepten ontwikkelen en de voordelen aantonen.
3. Presentatie maken van de mogelijkheden die ontstaan aan de grachten van Amsterdam. Dan moet je denken aan terrassen, parkjes, speelgelegenheden etc.’
Hoe staan de Amsterdammers er zelf tegenover?
‘Reacties verschillen. De meeste mensen realiseren zich heel goed dat er veel ruimte wordt ingenomen door stilstaande auto’s. Over het algemeen denken mensen dat het niet anders kan. Als ik ze vervolgens voorleg wat de opties zijn, zonder eigen auto, met nieuwe concepten voor mobiliteit, zijn de meeste mensen heel geïnteresseerd. Als ik ze vervolgens schets hoe de gracht eruit kan zien met groen en openbare ruimte in plaats van stilstaande auto’s, zijn de meeste mensen enthousiast. Het gaat dus echt om de communicatie. De Amsterdammers moeten ervan overtuigd raken dat ze niets ‘verliezen’ en wij denken dat dat kan!’
Heb je voorbeelden van steden waar soortgelijke initiatieven al gerealiseerd zijn?
‘Nee, dit wordt een unicum! Er zijn wel op kleine schaal pop-up parkjes gemaakt op parkeerplekken. Resultaat is meer omzet voor de winkels aan deze pop-up parkjes. Zie: http://parkingday.org’
Hebt u behoefte aan inspiratie over De Natuurlijke Stad of gelooft u ook in groene Amsterdamse grachten? Walter Dresscher verzorgt vrijblijvend lezingen over De Natuurlijke Stad. Neem voor zijn contactgegevens en meer informatie over dit initiatief eens een kijkje op: www.denatuurlijkestad.nl