‘De uil zat in de olmen, bij ’t vallen van de nacht’, een prachtig Oudhollands lied dat veel mensen nog wel kennen. Maar wat veel mensen niet weten is dat de olm gewoon een deftig woord is voor iep (ulmus in het Latijn). En iepen, die kennen we allemaal. De Amsterdamse grachtengordel staat er vol mee en ook langs onze kustlijn, van Zeeuws-Vlaanderen tot aan Groningen, groeien vele iepen. En even verderop – over de grens met onze zuiderburen -werd de beroemde stad Ieper vernoemd naar deze boom.
De voordelen van iepen
Iepen zijn onmisbare windbrekers en kunnen langs de kust de kans op het opstuwen van water en overstromingen enorm beperken. Daarbij zou zonder deze bomen de landschappelijke kustbeplanting zich nauwelijks kunnen ontwikkelen. Bovendien leven veel organismen van de iep, zoals kevers, vlinders, mossen en paddenstoelen.
Op het platteland en in de stad zorgen groeps- en laanbeplanting voor de nodige luwte, schaduw en klimaatregulatie. Daarnaast is de iep een ideale stadsboom: hij stelt weinig eisen aan de grond en is redelijk bestand tegen luchtvervuiling. Ook laat door zijn open kroon veel zonlicht door en kan hij zonder al te veel moeite honderden jaren oud worden.
De Iepenwacht
Maar, de iep is ook kwetsbaar. Zo verdween tussen 1919 en 2000 zeker 90% van het aantal iepen in Nederland door de schimmel Ophiostoma ulmi, die de zogenaamde iepziekte veroorzaakt. Omdat de boom tot ons historisch erfgoed behoort, is er een organisatie opgericht die zich om de iep bekommert: de Iepenwacht.
De Iepenwacht is een samenwerkingsverband van verschillende organisaties voor het behoud van de iep in ons land en heeft afdelingen in Friesland, Groningen en Zuid-Holland. Het doel is de instandhouding van de boom tegen aanvaardbare kosten. Binnen de Iepenwacht werken verschillende partijen, zoals gemeenten, provincie en private beheerders nauw samen. Samen bestrijden zij de iepziekte en zorgen zij voor nieuwe aanwas van iepen in het straatbeeld. Boomkwekerij M. van den Oever is één van de private partijen die een actieve bijdrage levert aan de groenprojecten van de Iepenwacht. Lees hier wat er zoal in het kader van ‘Iepenwacht Fryslan’ gebeurt.
Goed iepenbeheer
De Iepenwacht heeft het boekje ‘Handleiding Goed Iepenbeheer’ uitgebracht. Het boekje staat vol praktische informatie over goed iepbeheer. De handleiding is een uitgave van het IepenBeraad en is bedoeld om de kennis rond iepen te bevorderen en verspreiden. De iepenwacht werkt volgens deze richtlijnen.
U kunt het boekje hier downloaden.
 
Foto: Bomenbieb