Iepen­wacht op de bres voor ’s lands meest aan­spre­ken­de boom

‘De uil zat in de olmen, bij ’t val­len van de nacht’, een prach­tig Oud­hol­lands lied dat veel men­sen nog wel ken­nen. Maar wat veel men­sen niet weten is dat de olm gewoon een def­tig woord is voor iep (ulmus in het Latijn). En iepen, die ken­nen we alle­maal. De Amster­dam­se grach­ten­gor­del staat er vol mee en ook langs onze kust­lijn, van Zeeuws-Vlaan­de­ren tot aan Gro­nin­gen, groei­en vele iepen. En even ver­der­op — over de grens met onze zui­der­bu­ren ‑werd de beroem­de stad Ieper ver­noemd naar deze boom.
De voor­de­len van iepen
Iepen zijn onmis­ba­re wind­bre­kers en kun­nen langs de kust de kans op het opstu­wen van water en over­stro­min­gen enorm beper­ken. Daar­bij zou zon­der deze bomen de land­schap­pe­lij­ke kust­be­plan­ting zich nau­we­lijks kun­nen ont­wik­ke­len. Boven­dien leven veel orga­nis­men van de iep, zoals kevers, vlin­ders, mos­sen en pad­den­stoe­len.
Op het plat­te­land en in de stad zor­gen groeps- en laan­be­plan­ting voor de nodi­ge luw­te, scha­duw en kli­maat­re­gu­la­tie. Daar­naast is de iep een ide­a­le stads­boom: hij stelt wei­nig eisen aan de grond en is rede­lijk bestand tegen lucht­ver­vui­ling. Ook laat door zijn open kroon veel zon­licht door en kan hij zon­der al te veel moei­te hon­der­den jaren oud wor­den.
De Iepen­wacht
Maar, de iep is ook kwets­baar. Zo ver­dween tus­sen 1919 en 2000 zeker 90% van het aan­tal iepen in Neder­land door de schim­mel Ophio­sto­ma ulmi, die de zoge­naam­de iep­ziek­te ver­oor­zaakt. Omdat de boom tot ons his­to­risch erf­goed behoort, is er een orga­ni­sa­tie opge­richt die zich om de iep bekom­mert: de Iepen­wacht.
De Iepen­wacht is een samen­wer­kings­ver­band van ver­schil­len­de orga­ni­sa­ties voor het behoud van de iep in ons land en heeft afde­lin­gen in Fries­land, Gro­nin­gen en Zuid-Hol­land. Het doel is de instand­hou­ding van de boom tegen aan­vaard­ba­re kos­ten. Bin­nen de Iepen­wacht wer­ken ver­schil­len­de par­tij­en, zoals gemeen­ten, pro­vin­cie en pri­va­te beheer­ders nauw samen. Samen bestrij­den zij de iep­ziek­te en zor­gen zij voor nieu­we aan­was van iepen in het straat­beeld. Boom­kwe­ke­rij M. van den Oever is één van de pri­va­te par­tij­en die een actie­ve bij­dra­ge levert aan de groen­pro­jec­ten van de Iepen­wacht. Lees hier wat er zoal in het kader van ‘Iepen­wacht Frys­lan’ gebeurt.
Goed iepen­be­heer
De Iepen­wacht heeft het boek­je ‘Hand­lei­ding Goed Iepen­be­heer’ uit­ge­bracht. Het boek­je staat vol prak­ti­sche infor­ma­tie over goed iep­be­heer. De hand­lei­ding is een uit­ga­ve van het Iepen­Be­raad en is bedoeld om de ken­nis rond iepen te bevor­de­ren en ver­sprei­den. De iepen­wacht werkt vol­gens deze richt­lij­nen.
U kunt het boek­je hier down­lo­a­den.
 
Foto: Bomen­bieb