Hoe we onze steden klimaatbestendig kunnen houden

Europese steden zijn nog niet genoeg aangepast aan klimaatverandering, en lopen dus extra risico onder extreme weersomstandigheden zoals overstromingen of hittegolven. De verantwoordelijkheid voor aanpassing moet helder verdeeld worden. Dat schrijft promovenda Heleen Mees van de Universiteit Utrecht in haar proefschrift.

Kwetsbaar

Steden in Europa krijgen steeds meer te maken met overlast van klimaatextremen door klimaatverandering, zoals hevige regenbuien, hittegolven en extreme droogte. Deze extreme weersomstandigheden gaan de komende jaren alleen maar toenemen in intensiteit en in frequentie. Omdat een stad heel veel mensen, kapitaal en vitale infrastructuur herbergt, is ze extra kwetsbaar voor dit soort veranderingen. Ook speelt mee dat steden vaak dichtbij zee en rivieren liggen en dat ze door de verstening nog heter worden en moeilijker grote hoeveelheden regenwater kunnen verwerken.

Groeiend probleem

Het achterblijven van stedelijke aanpassing aan het veranderende klimaat is een groeiend probleem. Dat blijkt wel uit het verleden: de hittegolf van 2003 kostte 15 duizend Parijzenaren het leven, en orkaan Sandy veroorzaakte in 2012 voor bijna 70 miljard dollar aan schade in New York en omstreken. Desalniettemin zijn Europese steden nog maar mondjesmaat begonnen met het maken van plannen en het nemen van maatregelen.

Verantwoordelijkheid

Zonder een duidelijke afgebakende verdeling van verantwoordelijkheden tussen burgers, bedrijven en gemeenten komt die aanpassing niet van de grond, schrijft promovenda Heleen Mees in haar proefschrift. “Mijn onderzoek laat zien dat daar waar steden in actie komen, gemeenten nu veel verantwoordelijkheid op zich nemen”, vertelt ze. “En burgers en bedrijven beperken zich tot het uitvoeren van enkele maatregelen. Maar door de toenemende effecten van klimaatverandering zal de druk op de gemeenten toenemen en zullen ze de hulp van bedrijven en burgers moeten inschakelen. Ik heb voor mijn promotie een methode ontwikkeld om die verantwoordelijkheden op een afgewogen manier en in samenspraak met belanghebbende private partijen te kunnen verdelen.”

Verdeelmethode

“Mijn methode laat beleidsmakers bewust nadenken over bij wie ze bepaalde verantwoordelijkheden neer kunnen leggen, op basis van een gebalanceerde set van belangrijke maatschappelijke overwegingen”, vervolgt Mees. “Dat voorkomt dat men terugvalt op de gebaande paden en routines, en zorgt voor een verantwoorde verdeling van verantwoordelijkheden tussen de gemeenten , burgers en bedrijven. Daarmee kunnen steden uiteindelijk klimaatbestendig gemaakt worden.”

Bron: Universiteit Utrecht