Meer dan 40% van de Neder­land­se bevol­king woont in ste­den en de ver­wach­ting is dat dit per­cen­ta­ge zal blij­ven toe­ne­men. Hoe­wel deze men­sen er bewust voor geko­zen heb­ben om in de stad te gaan wonen, heb­ben zij wel dege­lijk behoef­te aan een groe­ne bui­ten­ruim­te. Ster­ker nog: zij wil­len het liefst alle­maal tege­lijk gebruik maken van de groe­ne ruim­tes in de stad. We zit­ten dus met een ste­de­lij­ke omge­ving met steeds meer inwo­ners, en een hoge druk op de beschik­ba­re ruim­te. De oplos­sing bevindt zich boven onze neu­zen, dat wil zeg­gen op het dak. Groe­ne daken zijn immers de per­fec­te manier om groe­ne ruim­ten te cre­ë­ren zon­der daar­voor extra m2 te gebrui­ken.
Groe­ne eilan­den in de stad
Het inrich­ten van groe­ne daken wordt al eeu­wen gedaan. Denk bij­voor­beeld aan het wereld­won­der ‘de han­gen­de tui­nen van Baby­lon’ of aan de Andes indi­a­nen die hun hut­ten bedek­ten met plag­gen. In Scan­di­na­vië, Cana­da en Duits­land zijn groen­da­ken al jaren­lang gemeen­goed. En lang­za­mer­hand begint ook in Neder­land het besef door te drin­gen dat groe­ne daken de toe­komst zijn.
Gezondheid/fijnstof
Groe­ne daken kun­nen een belang­rij­ke rol spe­len bij het ver­be­te­ren van de lucht­kwa­li­teit. De beplan­ting  fil­tert fijn stof, stik­stof­oxi­den en roet uit de lucht, wat de volks­ge­zond­heid ten goe­de komt. En dat is nodig ook: ieder jaar ster­ven er 4000 tot 7500 men­sen aan de gevol­gen van lucht­ver­ont­rei­ni­ging door het weg­ver­keer. Wan­neer meer gebou­wen­com­plexen in de buurt van of naast snel­we­gen een groen dak zou­den krij­gen, zou dat al een aan­zien­lij­ke gezond­heids­winst ople­ve­ren.
Water­ber­ging
Een ander pro­bleem van deze tijd. Hevi­ge regen­bui­en zijn op zich­zelf niets nieuws, ook niet hier in Noord­west Euro­pa. Maar alge­meen ver­wach­ten des­kun­di­gen dat als gevolg van kli­maat­ver­an­de­rin­gen onstui­mig weer steeds vaker zal voor­ko­men, met alle pro­ble­men van dien voor de ver­wer­king van al dat water. Groe­ne daken zor­gen ervoor dat in elk geval een deel van de geval­len regen tij­de­lijk kan blij­ven ‘han­gen’ op de daken. Ver­vol­gens ver­dampt het vocht gelei­de­lijk, zoals dat ook gebeurt in de natuur
.
Bio­di­ver­si­teit
Zoals elke toe­voe­ging aan het ‘groen’ in de bebouw­de omge­ving, bie­den ook de groe­ne daken een onder­ko­men aan aller­lei insec­ten, die in de steen­woes­tijn geen kans op over­le­ven heb­ben. Bij ver­stan­dig beheer dra­gen groe­ne daken op die manier bij aan behoud en ver­be­te­ring van de bio­di­ver­si­teit.
Esthe­tisch
Al eeu­wen zijn we eraan gewend de stad te zien als een ver­za­me­ling gevels en daken. Voor­al daken – fraaie pan­nen- of lei gedek­te daken, beheer­sen het beeld. Daar is van­zelf­spre­kend in esthe­ti­sche zin niets min mee. Maar juist bedrijfs­ge­bou­wen, met naar­gees­ti­ge dak­par­tij­en van, bij­voor­beeld, bitu­men, dra­gen niet echt bij aan een aan­trek­ke­lijk ogen­de stad. Juist nieuw­bouw, bij­voor­beeld van kan­to­ren, en flats, maar ook van villa’s, biedt kan­sen voor meer groen in de stad. Met prach­ti­ge ver­ge­zich­ten als resul­taat.
Hit­te en kou
Een belang­rijk motief om op een dak, dat op zich­zelf (uiter­aard) water­dicht moet zijn en zo de bewo­ners beschermt tegen de ele­men­ten, toch nog een extra laag aar­de plus plan­ten­groei aan te leg­gen, is bescher­ming tegen hit­te en kou. Iso­la­tie, kort­om. Dat was ook, naast esthe­ti­sche over­we­gin­gen, de beweeg­re­den ach­ter de al genoem­de han­gen­de tui­nen van Baby­lon. Maar bij­voor­beeld in ons buur­land Duits­land wor­den ook in de hui­di­ge tijd groe­ne daken op gro­te schaal toe­ge­past, als ener­gie­be­spa­ren­de maat­re­gel.
Ima­go
De vraag rijst waar­om in een toch zeer ener­gie­be­wust land als Neder­land de groe­ne daken nog betrek­ke­lijk wei­nig wor­den toe­ge­past, ook al zijn er steeds meer gemeen­ten (zoals Amster­dam en Rot­ter­dam) die een groe­ne-daken­be­leid heb­ben gefor­mu­leerd. We kun­nen rus­tig stel­len dat voor alle bezwa­ren die u en wij kun­nen beden­ken (gewicht, onder­houd etce­te­ra) oplos­sin­gen zijn bedacht. Te vre­zen valt dat Neder­lan­ders van jongs af aan een zeke­re weer­zin tegen ‘plag­gen­hut­ten’ heb­ben mee­ge­kre­gen. Door de ver­ha­len van schrij­vers van (voor­al) jeugd­boe­ken heb­ben die plag­gen­hut­ten een sym­bool­waar­de gekre­gen, als zin­ne­beeld van ach­ter­lijk­heid en armoe­de. Maar de tij­den zijn, wat dat betreft, fun­da­men­teel ver­an­derd.
Com­pen­sa­tie en bespa­ring
Wie zich even in de mate­rie ver­diept komt er al gauw ach­ter dat het tegen­woor­dig juist moder­ne gemeen­te­be­stuur­ders zijn die groe­ne daken inzet­ten, bij­voor­beeld daar waar groen is opge­of­ferd voor bouw­lo­ca­ties en moet wor­den gecom­pen­seerd. Maar ook in het stre­ven het almaar toe­ne­men­de ener­gie­ver­bruik, met name voor ver­war­ming maar ook voor koe­ling, af te stop­pen. Bere­ke­nin­gen wij­zen uit dat, als aan een aan­tal voor­waar­den is vol­daan, groe­ne daken al na een paar jaar voor­de­li­ger zijn dan klas­sie­ke vor­men van dak­be­dek­king. Die voor­de­len zul­len, met het stij­gen van de gas­prij­zen, alleen maar toe­ne­men.
Meer weten
Geïn­te­res­seer­de bou­wers, bestuur­ders en bewo­ners kun­nen zich ver­der ori­ën­te­ren op de ver­schil­len­de aspec­ten en moge­lijk­he­den van groe­ne daken door het boek­je ‘Groen boven alles’ te raad­ple­gen. Uit­ga­ve Tri­pleE pro­duc­ti­ons, www.tripleee.nl. Veel van de hier­bo­ven weer­ge­ge­ven infor­ma­tie is ook geba­seerd op ‘Groen boven alles’.
 
foto: Groe­ne Daken in Amster­dam Com­mu­ni­ty