Op 4 april 2018 heeft de minister van Infrastructuur en Waterstaat, Cora van Nieuwenhuizen Wijbenga, samen met de bewindslieden van Binnenlandse Zaken, Medische Zorg en Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit het Uitvoeringsplan 2018-2019 Nationale Klimaatadaptatie Strategie (UPNAS) aangeboden aan de Tweede Kamer. Het UPNAS omvat het hele klimaatadaptatiebeleid voor Nederland voor de komende jaren. In dit artikel vindt u informatie over de inhoud van de UPNAS, toegespitst op de rol die ‘groen’ kan spelen voor de klimaatbestendigheid in stedelijke omgevingen.
De voorloper NAS-2016
De voorloper van de UPNAS 2018-2019 is de Nationale Klimaatadaptatiestrategie 2016. Daarin werden de zes urgente klimaatrisico’s van Nederland benoemd en in kaart gebracht:

1. Mensen ervaren meer hittestress;
2. Vitale delen en kwetsbare functies vallen vaker uit;
3. Er ontstaat regelmatig oogstschade in de land-en tuinbouw;
4. Biodiversiteitsverlies door verschuiving en verandering in klimaatzones;
5. Gezondheidsverlies en/of arbeidsverlies door een toename in infecties en exotische ziektes;
6. Cumulatieve effecten.

Doel en uitdagingen van UPNAS 2018-2019
Het doel van het UPNAS is dat het klimaatadaptatie beleid en de uitvoering ervan overgenomen worden door maatschappelijke organisaties, ondernemingen en overheden. Daarbij is het van belang dat de UPNAS de bewustwording van vele partijen bevordert en dat die partijen samen de kennis vergroten over klimaatadaptatie. Deze investeringen in klimaatadaptatie zijn noodzakelijk voor een toekomstige gezonde, veilige en vitale Nederlandse samenleving. Denk bijvoorbeeld aan de waterproblematiek door de stijgende zeespiegel of door de vaak voorkomende extreme neerslag. Ook hogere temperaturen en drogere zomers vragen om beheersmaatregelen. Het eerste, de waterproblematiek, is een bekend probleem, waarvoor het achtste Deltaprogramma (2018) is opgesteld. Maar de nieuwe klimaatrisico’s, de hogere temperaturen en drogere zomers, ook wel de hittestress genoemd, vragen aandacht. Zij schaden de volksgezondheid en vergroten de kans op ziektes en infecties.
Verscheidene gevolgen van de klimaatveranderingen zijn in kaart gebracht (NAS 2016), met de in de UPNAS toegevoegde water- en warmteoverlast in gebouwde omgevingen. De aanpak van de klimaat uitdagingen wordt in UPNAS 2018-2019 verdeeld over zes speerpunten:

1. Hittestress:
2. Infrastructuur;
3. Landbouw;
4. Natuur;
5. Gebouwde omgeving;
6. Samen werken aan provinciale en regionale strategieën en visies.

Welke rol kan groen spelen in klimaatadaptatie?
De algemene strekking van het UPNAS is dat er samen wordt geïnvesteerd in praktijk, beleid en onderzoek naar klimaatadaptatie. Meer groen op daken of in openbare ruimtes kan bijvoorbeeld helpen bij het beheersen van de urgente klimaatrisico’s in bebouwde omgevingen. De steeds warmere en drogere weersomstandigheden beïnvloeden de basisbehoefte van de mens aan verkoeling en een leefbare woon-en werkomgeving. Ook de gezondheid van de mens wordt nadelig beïnvloed door de warmere lucht, hierdoor ontstaat een toename van zomersmog in combinatie met CO2-uitstoot. Dit gezondheidsrisico kan beheerst worden door het planten van groen, bomen en heesters. Die filteren het fijnstof en zorgen voor een schonere lucht.
Bronnen:
Nieuwenhuizen Wijbenga, C. (2018, 4 april). Aanbiedingsbrief bij Uitvoeringsprogramma 2018-2019 Nationale Klimaatadaptatiestrategie. Den Haag
Ministerie van IenW. (2018 maart). Uitvoeringsprogramma 2018 – 2019 Nationale klimaatadaptatiestrategie (NAS). Den Haag.
Ministerie van IenM. (2016 december). Nationale klimaatadaptatiestrategie 2016 (NAS). Den Haag.