Interview met voorzitter Laila Driessen en programma manager Hannie Korthof
Dat stelt Laila Driessen, burgemeester van Leiderdorp en enthousiast voorzitter van De Groene Cirkel Bijenlandschap. We spreken haar samen met Hannie Korthof, programmamanager.
Driessen: ‘Even een stukje geschiedenis: Groene Cirkels zijn een initiatief van Heineken, de provincie Zuid Holland en kennispartner Alterra Wageningen. De oorspronkelijke ambitie van Heineken was om vanuit het duurzaamheid denken een volledig klimaat neutrale brouwerij te bouwen én een aangename leefomgeving in de regio Zoeterwoude te creëren. Zo ontstond een overlegplatform dat later de ‘Groene Cirkel’ is gaan heten’.
Inmiddels is de Cirkel uitgebreid met andere bedrijven, gemeenten en agrarische organisaties. Er worden programma’s opgezet rond de onderwerpen energie, water, grondstoffen, mobiliteit en leefomgeving. Daarbij is de natuur telkens het uitgangs- en ijkpunt. De Groene Cirkel functioneert nu als een platform voor bedrijven, ondernemers en kennisinstellingen in de regio. Door het verbinden van partijen worden er – in de woorden van mevrouw Driessen – ‘unieke projecten van wereldklasse ontwikkeld’.
Vijf thema’s en de kracht van de natuur
Een duurzame samenleving leeft van hernieuwbare energiebronnen en heeft haar materiaalstromen in kringlopen georganiseerd, vergelijkbaar met een natuurlijk ecosysteem. Groene Cirkels zetten daarom ecosysteemdiensten centraal, waarbij de natuur wordt verbonden met private en publieke belangen.
Programmamanager Korthof: ‘om een duurzame regio te creëren, moet er op meerdere terreinen tegelijk worden gewerkt. De Groene Cirkel kiest als strategie: klein beginnen, groot eindigen’.
De partnership wordt uitgebouwd rond vijf thema’s:
De Groene Cirkel Bijenlandschap
In de Groene Cirkel Bijenlandschap wordt thema nr. 5 uitgewerkt. In deze cirkel werken wetenschap, overheden, bedrijfsleven, beheerders van gebieden en maatschappelijke organisaties samen met boeren, imkers en burgers. Het doel is om de wintersterfte van de Honingbij en de achteruitgang van de Hommel en Wilde Bij terug te dringen. Dat kan door meer voedsel en nestgelegenheid te bieden, het landschap aantrekkelijker te maken, kleur te geven en behoedzaam om te gaan met chemische middelen.
Laila Driessen spreekt over de ambities van de cirkel. ‘We willen tot een brede samenwerking komen en werken aan een regionaal netwerk met bloemrijke tuinen, erven, parken, bermen, bedrijfsterreinen, recreatie- en natuurgebieden en nestgelegenheid voor insecten. Een netwerk dat honing oplevert en er mooi uit ziet. We hebben een concreet doel: we gaan er samen voor zorgen dat in het gebied Alphen – Zoetermeer – Leiden de wintersterfte onder Honingbijen onder de 10% komt te liggen. Daarmee willen we de bestuiving van landbouwgewassen en van wilde planten in de regio voor de toekomst veilig stellen. Zo werken we samen aan de versterking van de natuurlijke hulpbronnen in de regio. Het verhaal is eenvoudig: bijen zijn een kritische soort. Als het goed gaat met de bijen, gaat het goed met natuur!’.
Wintersterfte bijen baart zorg
Hannie geeft aan dat de jarenlange hoge wintersterfte van de Honingbij veel zorgen baart. ‘Ook wilde bijen en hommels zijn in delen van ons gebied nauwelijks meer te vinden. Dat komt doordat nectar- en stuifmeelrijke planten en bloemen zijn verdwenen. Maar ook door het gebruik van bestrijdingsmiddelen en het verdwijnen van geschikte nestgelegenheid. Onze Cirkel Bijenlandschap vindt dat het de hoogste tijd is om het tij te keren. De rol van bijen is bestuiven, nu en in de toekomst. Daarvoor zijn verschillende soorten bestuivende insecten belangrijk. In Nederland komen ca. 350 verschillende wilde bestuivende insectensoorten voor. Door variatie in bloemvormen, kelkdiepte en bloeiseizoen zijn er ‘gespecialiseerde insecten’ nodig. Ook moeten de dieren tegen een stootje kunnen. Goed en slecht weer, een vroeg of laat voorjaar enz. Daarom is een grote diversiteit aan bijen, hommels en zweefvliegen belangrijk. Daarmee is bestuiving toekomstbestendig’.
Driessen: ‘Dat is zeker heel belangrijk, maar daarnaast is diversiteit ook gewoon heel mooi. Bloemrijke bermen, graslandjes, hagen en bomen zijn niet alleen een voedselbron voor bestuivende insecten. Ze geven kleur en geur aan de omgeving waarin we leven en maken die interessanter. We zullen er ook steeds meer soorten vlinders en vogels zien. Ik vind dat een concept als ‘de levende tuin’ dat door de groene sector wordt gepropageerd, op een geweldige manier aansluit op het denken binnen onze Cirkel’.
Bijen spreken tot de verbeelding
Iedereen kent de honingbij als producent van honing. En veel mensen zijn bezorgd over de achteruitgang van de honingbij. Door een bijvriendelijk landschap te ontwikkelen scheppen we voorwaarden voor de overleving van deze soort en kunnen we blijven genieten van honing uit eigen streek.
De Groene Cirkel Bijenlandschap wil met zijn programma laten zien dat het niet heel erg moeilijk is iets voor bestuivers doen. Burgers, gemeentes, provincies en bedrijven tuinen, parken, bedrijventerreinen of stukken natuur beheren, kunnen een bijdrage leveren. Het gazon bloemrijk inzaaien helpt al. Echt zoden aan de dijk zet het wanneer er door meerdere partijen wordt samengewerkt bij het bijvriendelijker maken van tuinen of bedrijfsterreinen. Idealiter ontstaat er in een regio door samenwerking op landschapsniveau een robuust netwerk voor bijen, hommels en zweefvliegen waardoor de bestuiving en daarmee de productie van honing verzekerd wordt.
Nieuwe vorm van samenwerking
Driessen: ‘we werken aan een voor Nederland nieuwe vorm van samenwerken in een regio. Overheden, bedrijven, burgers, wetenschap, terreinbeheerders enz. nemen samen hun verantwoordelijkheid. De basis voor de samenwerking is het gedeelde besef – een gevoel van urgentie – dat er energiek en resultaatgericht moet worden samengewerkt als we de bijensterfte willen keren. Voor mij als bestuurder is dat een heel interessante ontwikkeling waaraan ik graag bijdraag’.
De Groene Cirkel Bijenlandschap heeft al een aantal projecten ontwikkeld en uitgevoerd. Via onze site ‘De Groene Stad’ zullen wij u van deze projecten op de hoogte houden!
Zie ook Groene Cirkels: http://www.groenecirkels.nl/nl/groenecirkels.htm
