Vele honderden hoveniers zetten zich de komende maanden in voor kankerbestrijding. De nationale actie ‘VHG-hoveniers snoeien voor leven’ is woensdag officieel begonnen. Op Herdenkingspark Westgaarde in Amsterdam gaf de oncoloog professor dr. Hans Nortier het startschot. Samen met VHG-directeur Egbert Roozen en Rob Franken van Van der Tol hoveniers, onthulde hij het campagnelogo en het motto ‘Uw Taxussnoeisel, hun chemotherapie’.
De actie in het kort: de jonge twijgjes van de taxus baccata worden gesnoeid en opgevangen. Ze zijn  een belangrijk, natuurlijk ingrediënt voor de productie van chemotherapieën. Een belangrijk middel in de strijd tegen kanker.
Wanneer ontdekt?
Dr. Nortier vertelde dat ca. 25 jaar geleden men in de VS ontdekte dat uit Taxusbomen een stof kon worden gewonnen die bij kankertherapieën een rol kan spelen. Aanvankelijk richtte men zich op de schors van de boom. Probleem was dat er minstens drie meer dan 100 jaar oude bomen moesten worden gekapt voor de productie van één chemotherapie behandeling. Daarmee bleef deze therapie slechts voor een klein aantal mensen beschikbaar. Pas jaren later bleek dat ook de jonge scheuten van de Taxus baccata erg bruikbaar waren. Dat snoeisel kan jaarlijks worden ‘geoogst’ waardoor het in veel grotere hoeveelheden beschikbaar komt. Voor de productie van één chemotherapie sessie is ongeveer één kubieke meter jonge twijgjes nodig. Uit de naalden daarvan wordt de stof Baccatine 3 gehaald. Farmaceuten zetten deze stof om in Docetaxel, die de deling van kankercellen afremt.
Doordat nu steeds meer taxussnoeisel wordt ingezameld daalt de prijs van deze grondstof en dus ook die van de chemotherapieën. Daarmee is chemotherapie binnen het bereik van iedereen gekomen. Inzamelingsacties als die van de VHG zijn dan ook erg belangrijk. Dr. Nortier bedankte de VHG hoveniers dan ook namens de gehele oncologische beroepsgroep voor het initiatief.

 
Waarom Van der Tol meedoet
Rob Franken, directeur van Van de Tol Hoveniers is één van de deelnemende VHG-bedrijven. Hij is er trots op dat zijn bedrijf ook dit jaar weer mee doet. ‘Eindelijk kunnen we concreet iets bijdragen aan de strijd tegen kanker’.
Franken: over het belang van groen is allang geen discussie meer: een groene omgeving geeft rust, maakt gelukkig. Uit onderzoek blijken de goede effecten op onze gezondheid. Groen vermindert stress, het verlaagt de bloeddruk en mensen worden meer actief.
Dat veel planten tevens een geneeskrachtige werking hebben is al eeuwenlang bekend. In veel medicijnen die vandaag de dag gebruikt worden, zitten werkzame stoffen die in planten ontdekt werden.
Van der Tol snoeit hier op Herdenkingspark Westgaarde jaarlijks vele honderden meters taxushaag. Normaal gesproken verdwijnt het snoeisel op de composthoop. Nu weten we dat dat zonde is en dat er een belangrijker rol voor is dan meststof voor onze tuinen. Recyclen zit in onze bedrijfscultuur, maar deze toepassing van snoeisel van de taxus vinden we een heel bijzondere vorm daarvan. Hoveniers zijn bezig met de natuur, met alles dat groeit en bloeit. Ze zijn dus bewust of onbewust ook bezig met mensen.
Nu gaan we naar een dokter als we iets hebben, maar dat was vroeger anders. De Nederlandschen Hoveniers en hun voorgangers stonden in de Middeleeuwen in hoog aanzien wegens hun kennis van de medicinale werking van bomen, bloemen en kruiden. Ze hadden een rol vergelijkbaar met onze huisarts nu. Anno 2016 zijn we in een andere rol weer bezig met de genezing van mensen. Hoveniers zijn door het verzamelen van het snoeisel van de taxus baccata – via een omweg – weer doende met het op basis van grondstoffen uit de natuur, genezen van mensen. Ze dragen bij aan de strijd tegen de meest levensbedreigende ziekte van deze tijd.

 
Egbert Roozen
Egbert Roozen, directeur van de VHG, de brancheorganisatie van ondernemers in het groen, gaat in op de achtergrond van de VHG betrokkenheid. Ze wil daarmee het prachtige initiatief van stichting Vergroot de Hoop ondersteunen. De stichting Vergroot de Hoop heeft in de afgelopen jaren een efficiënte inzamelingsinfrastructuur opgebouwd en weet het snoeiafval succesvol te vermarkten.
Naast het feit dat het snoeiafval gebruikt wordt als grondstof voor chemotherapieën levert het per m3 ook nog een aanzienlijk bedrag op. In de voorgaande jaren heeft de stichting al meer dan € 2 miljoen uitgekeerd aan tientallen projecten. De via de VHG-bedrijven beschikbare gelden worden dit jaar geschonken aan Kinderen Kankervrij, KiKa.

De Taxus baccata in Nederland
Roozen merkt op dat de Taxus baccata in Nederland heel veel voorkomt. Bijna elke tuin heeft er wel één of meer.  De boom kan tot 15 meter hoog worden en heeft brede, naaldachtige blaadjes in een diep donkergroene kleur. De boom wordt veel toegepast als dichte heg in particuliere tuinen maar ook in parken, op begraafplaatsen enz. De heggen worden doorgaans in strakke lijnen gesnoeid.
Er kan worden gesnoeid van juni tot ongeveer september. Het snoeisel moet zo snel mogelijk nadat het is gesnoeid worden verwerkt, om er zo voor te zorgen dat de werkzame stoffen behouden blijven. Dertig meter heg levert één kubieke meter jong snoeisel op, goed voor ongeveer 18 gram Baccatine. Dat is genoeg voor één chemotherapie sessie. Er is dus heel wat snoeiafval nodig. Het gaat om de jonge scheuten, alleen het éénjarige snoeisel bevat Baccatine 3.
Het arbeidsintensieve traject voor de winning van Baccatine 3 was vroeger één van de redenen waarom chemotherapie zo kostbaar is. Natuurlijk geeft het verzamelen extra werk voor de VHG hoveniers. Maar onze mensen zijn professionals die weten hoe zo het snoeisel schoon kunnen houden. We doen het graag omdat we op deze manier kunnen bijdragen aan een goede zaak.

Rien Schimmel vertegenwoordigt KiKa
Dit jaar zal de opbrengst van VHG actie worden geschonken aan de Stichting Kideren Kankervrij. Dat dit goed besteed is werd verteld door de Kika Ambassadeur Rien Schimmel. Kinderkanker is nog steeds doodsoorzaak nummer 1 onder kinderen, maar helaas is gericht wetenschappelijk onderzoek nog steeds een ondergeschoven kindje. Kinderen hebben andere behandelingen nodig dan volwassenen. Vermoed wordt dat kanker bij kinderen andere oorzaken heeft dan bij volwassenen. Hun lichamen zijn nog in ontwikkeling – in de groei – waardoor sommige medicijnen gewoonweg niet gebruikt kunnen worden omdat ze anders organen in de groei aantasten. Er is dan ook nog veel onderzoek nodig. Daarom is Kika zeer verheugd over de VHG-actie.

Meer informatie over deze actie is te vinden op http://www.vhg.org/actueel-agenda/taxussnoeisel-inzamelactie