Dr. Jolan­da Maas: ‘stu­den­ten heb­ben behoef­te aan een groe­ne­re stu­die­om­ge­ving’

Onder­zoek Groe­ne Gezon­de Stu­den­ten bracht groen­be­hoef­te van stu­den­ten in kaart
Op een idyl­li­sche groe­ne plek van de Vrije Uni­ver­si­teit Amster­dam – de Boel­e­t­uin  — spre­ken wij Jolan­da Maas en Nico­le van den Bogerd over hun onder­zoek ‘Groe­ne Gezon­de Stu­den­ten’.
Jolan­da Maas is seni­or researcher op de afde­ling kli­ni­sche psy­cho­lo­gie van de VU. Met een team van zes onder­zoe­kers doet ze onder­zoek naar het ver­band tus­sen groen en gezond­heid. Nico­le van den Bogerd is een van die team­le­den. Zij werkt op de afde­ling gezond­heids­we­ten­schap­pen en ze heeft de uit­voe­ring van het onder­zoek onder stu­den­ten voor haar reke­ning geno­men.
Jolan­da, jij hebt heel veel onder­zoek gedaan naar de heil­za­me wer­king van groen. Wat zijn jouw voor­naams­te con­clu­sies?
‘De belang­rijk­ste over­koe­pe­len­de con­clu­sie is dat er steeds meer bewijs komt dat groen wezen­lijk bij kan dra­gen aan de gezond­heid van men­sen. In elk onder­zoek dat ik doe, komt dat naar voren. Rela­ties zijn gevon­den met zowel men­ta­le gezond­heid als licha­me­lij­ke gezond­heid. Groen kan hier­naast zor­gen voor her­stel van stress en kan bewe­gen bevor­de­ren, dit laat­ste met name bij kin­de­ren. In het begin lag het accent in mijn onder­zoe­ken op de woon­om­ge­ving, maar lang­zaam ver­schuift het naar steeds meer ter­rei­nen zoals zie­ken­hui­zen, scho­len en zorg­in­stel­lin­gen. Er bestaat vaak wel de notie dat groen in de leef­om­ge­ving goed voor je is, maar uit mijn research blijkt dat dit ook weten­schap­pe­lijk aan­toon­baar is’
Ver­schil­len­de onder­zoe­ken wij­zen uit dat groen bij­draagt aan een bete­re leef­om­ge­ving en het wel­be­vin­den van men­sen in een stad ver­be­tert. Vind je dat er genoeg gedaan wordt met de hui­di­ge ken­nis?
‘Het gaat wel de goe­de kant op. Als je een ver­ge­lij­king maakt met wat er 10 jaar gele­den gebeur­de, dan is er dui­de­lijk meer aan­dacht voor de bij­dra­ge die groen kan leve­ren voor het bevor­de­ren van de leef­baar­heid in de bui­ten­ruim­te en de gezond­heid van men­sen. Die aan­dacht komt nog wel voor­na­me­lijk uit de groe­ne wereld zélf. Ik heb het idee dat veel bewinds­lie­den dit the­ma nog niet hoog op hun pri­o­ri­tei­ten­lijst heb­ben staan.
De vele onder­zoe­ken heb­ben zeker bij­ge­dra­gen aan een maat­schap­pe­lijk debat. Maar bewinds­lie­den zijn hier nog niet alle­maal van op de hoog­te. Ik denk dat nog bre­der onder het voet­licht gebracht kan wor­den wat groen kan bete­ke­nen voor een gezond inge­rich­te stad, school, werk- of zor­gom­ge­ving’.
‘Een inves­te­ring in groen wordt nog steeds niet gezien als een duur­za­me oplos­sing. Men kijkt vaak naar de kos­ten op kor­te ter­mijn en ver­geet daar­bij de baten ook mee te nemen in de over­we­ging. Het bij­zon­de­re is dat als je men­sen het ver­schil laat erva­ren tus­sen een groe­ne of grij­ze ruim­te, zij mer­ken dat dit een posi­tie­ve invloed heeft op hun gemoeds­toe­stand en hun ener­gie. Men­sen in een open­ba­re ruim­te vol groen geven aan dat ze min­der agres­sief en rus­ti­ger zijn en dat ze min­der stress erva­ren. Met die ken­nis kan vol­gens mij nog veel meer wor­den gedaan bij het ont­wer­pen van nieuw­bouw­pro­jec­ten’.
Jul­lie heb­ben net het onder­zoek ‘Groe­ne Gezon­de Stu­den­ten’ afge­rond. Kun je daar iets meer over ver­tel­len?  
Nico­le: ‘Met ons onder­zoeks­team, dat naast Jolan­da Maas en mezelf ook nog bestaat uit Jaap Sei­dell en Coo­s­je Dijk­stra­van van de afde­ling Gezond­heids­we­ten­schap wil­de we ver­nieu­wend onder­zoek doen naar groen en de gezond­heid van stu­den­ten. Er is rela­tief veel onder­zoek gedaan naar de invloed van groen in de woon­om­ge­ving. Uit­gaan­de van de resul­ta­ten van deze onder­zoe­ken lijkt het dat groen in de uni­ver­si­teits­om­ge­ving wel eens gun­stig zou kun­nen zijn voor de gezond­heid van stu­den­ten. Maar zit­ten stu­den­ten wel te wach­ten op groen in de uni­ver­si­teits­om­ge­ving en hoe is het eigen­lijk gesteld met de gezond­heid van stu­den­ten?  Om die vraag te beant­woor­den heb­ben wij het onder­zoek ‘Groe­ne Gezon­de Stu­den­ten’ uit­ge­voerd.
Jolan­da: ‘Uit het onder­zoek blijkt dat stu­den­ten gema­tigd posi­tief waren over hun uni­ver­si­teits­om­ge­ving. Ze waren ech­ter onte­vre­den over de hoe­veel­heid groen. Dat zegt natuur­lijk nog niks, want je kan ergens onte­vre­den over zijn maar dan blijft nog de vraag er behoef­te is aan ver­be­te­ring. De vol­gen­de stap was om vast te stel­len waar zij voor­keur aan geven’.
cijfers-1
Nico­le: ‘Stu­den­ten kre­gen ver­schil­len­de foto’s te zien die waren gemaakt door Bur­ton Ham­felt archi­tec­ten. Op die foto’s waren vier ver­schil­len­de uni­ver­si­teits­ruim­tes afge­beeld (col­le­ge­zaal, les­lo­kaal, stu­die­ruim­te, bui­ten­ruim­te). De con­tro­le foto was van de hui­di­ge, grij­ze situ­a­tie, maar bij de ande­re foto’s werd er een groe­ne wand of kleur­rij­ke pos­ter getoond. Ver­vol­gens werd aan de stu­den­ten gevraagd of ze de afge­beel­de ruim­te aan­trek­ke­lijk en aan­ge­naam von­den en of ze graag in de ruim­te zou­den wil­len studeren/ ver­blij­ven. Uit het onder­zoek bleek dat stu­den­ten de stu­die­ruim­tes met groen sig­ni­fi­cant hoger beoor­deel­den dan de stu­die­ruim­tes zon­der groen of met de kleur­rij­ke pos­ter. Kort­om, de stu­den­ten gaven een dui­de­lij­ke voor­keur aan een ‘groe­ne’ col­le­ge­zaal’.
Jolan­da: ‘Daar­naast heb­ben wij twee loka­len van de VU laten ver­groe­nen. Op twee tijd­stip­pen zijn daar­bij metin­gen uit­ge­voerd bij eer­ste­jaars­stu­den­ten. De stu­den­ten kre­gen in wis­se­len­de volg­or­de les in een groen of een nor­ma­le grijs lokaal. De groe­ne loka­len wer­den aan­trek­ke­lij­ker gevon­den en ook werd het kli­maat in de groe­ne loka­len beter beoor­deeld dan in de grij­ze loka­len. Daar­naast wer­den er aan­wij­zin­gen gevon­den voor een posi­tie­ve rela­tie tus­sen aan­dacht en de groe­ne loka­len. De stu­den­ten in de groe­ne loka­len scoor­den iets beter op de aan­dacht­taak dan de stu­den­ten in de grij­ze loka­len’.
cijfers-2
‘Al met al blijkt uit het onder­zoek dat stu­den­ten voor­keur geven aan een groen inge­rich­te stu­die­om­ge­ving. Er is wel dege­lijk behoef­te aan een groe­ne­re uni­ver­si­teits­om­ge­ving en naar mijn idee heeft dat een posi­tie­ve invloed op de stu­die­re­sul­ta­ten.
Waar­om is er in dit onder­zoek voor stu­den­ten geko­zen?
Jolan­da: ‘De laat­ste jaren komt er steeds meer bewijs voor de posi­tie­ve invloed van groen en het eten van groen­te en fruit op de licha­me­lij­ke en psy­chi­sche gezond­heid van men­sen. Van stu­den­ten bestaat het idee dat zij een onge­zon­de leef­stijl heb­ben, waar­bij ze wei­nig groen­te en fruit eten en veel stress heb­ben. In dit onder­zoek zijn we nage­gaan hoe het is gesteld met de leef­stijl van stu­den­ten. Die bleek inder­daad niet zo goed te zijn. Zo eten stu­den­ten inder­daad te wei­nig groen­te en fruit en erva­ren veel stu­den­ten veel tot extre­me stress. Dit bete­kent dat stu­den­ten baat kun­nen heb­ben bij een groen en gezond inge­rich­te stu­die­om­ge­ving. En nu blijkt dat ze er ook behoef­te aan heb­ben, lijkt me inves­te­ren in een groe­ne gezon­de stu­die­om­ge­ving geen gek idee.
Wel­ke ken­nis is er naar jouw idee rond­om groen en gezond­heid nog onvol­doen­de onder­zocht?
Jolan­da lacht: ‘Veel! Het onder­zoek onder stu­den­ten is een behoef­te­on­der­zoek geweest. We wil­len als ver­volg graag een effec­ten­on­der­zoek doen bij stu­den­ten. In dat soort onder­zoek kun­nen we dan kij­ken hoe de leef­stijl van stu­den­ten ver­an­derd als we de omge­ving aan­pas­sen. Aan effect­on­der­zoek is veel behoef­te. Vra­gen die daar­mee beant­woord kun­nen wor­den zijn bij­voor­beeld ‘Wor­den men­sen daad­wer­ke­lijk gezon­der als je een woon­om­ge­ving groe­ner maakt?’ Hoe­veel groen is er nodig om de opti­ma­le effec­ten te bewerk­stel­li­gen? Ver­der zou er nog veel meer onder­zoek gedaan kun­nen wor­den naar de func­ties van groen bij zorg­in­stel­lin­gen en in de school- of werk­om­ge­ving. Dat is helaas nog steeds een onder­ge­scho­ven kind­je’.