Buurt­groen gezond? Alleen als je erbij kunt

Niet alleen de aan­we­zig­heid van groen in een wijk, maar voor­al de toe­gan­ke­lijk­heid ervan heeft een posi­tief effect op de gezond­heid van bewo­ners. Van onbruik­baar groen langs par­keer­plaat­sten, wordt nie­mand geluk­kig; van wan­del­par­ken en speel­wei­des wel. Dat blijkt uit pro­mo­tie­on­der­zoek van de Rijks­uni­ver­si­teit Gro­nin­genonder 223 bewo­ners van twee Gro­ning­se wij­ken.
Toe­gan­ke­lijk en bruik­baar
Yang Zhang, pro­mo­ven­da bij de afde­ling Pla­no­lo­gie van de Facul­teit Ruim­te­lij­ke Weten­schap­pen, selec­teer­de voor haar onder­zoek de buur­ten De Hoog­te en Cor­pus den Hoorn-Noord. Twee wij­ken met een ver­ge­lijk­ba­re bevol­king en een­zelf­de hoe­veel­heid groen (cir­ca 25 pro­cent van het tota­le grond­op­per­vlak), maar met ver­schil­len­de gebruiks­kwa­li­teit van dat groen. In De Hoog­te bestaat meer dan de helft van het groen uit niet goed toe­gan­ke­lijk of beperkt bruik­baar groen, zoals groen­stro­ken langs een spoor­lijn. In Cor­pus den Hoorn-Noord is maar een kwart van het groen min­der toe­gan­ke­lijk en bruik­baar. De rest van het groen is voor bewo­ners goed toe­gan­ke­lijk, zoals een wan­del- en fiets­pad langs een kanaal.
Gehecht aan groen en psy­chisch gezon­der
De onder­zoek­ster onder­vroeg bewo­ners over hun psy­chi­sche en licha­me­lij­ke gezond­heid. Ook ont­wik­kel­de ze een schaal om de gehecht­heid van bewo­ners aan het groen in hun buurt in kaart te bren­gen. Haar con­clu­sie: bewo­ners van een wijk met veel toe­gan­ke­lijk en bruik­baar groen zijn meer gehecht aan het groen in hun buurt en voe­len zich psy­chisch gezon­der dan bewo­ners van een wijk met even­veel maar min­der goed toe­gan­ke­lijk groen.
Rela­tie tus­sen ver­bon­den­heid en gezond­heids­ef­fec­ten
Bewo­ners van de wijk met veel toe­gan­ke­lijk groen voe­len zich voor­al gees­te­lijk gezon­der, con­sta­teer­de Zhang. Zij vond geen ver­schil­len in de licha­me­lij­ke of alge­me­ne gezond­heid van de bewo­ners uit de twee wij­ken. ‘Die bevin­din­gen komen over­een met de uit­kom­sten van eer­der onder­zoek. Groen heeft de mees­te invloed op de psy­chi­sche gezond­heid’, zegt Agnes van den Berg, hoog­le­raar Bele­ving en waar­de­ring van natuur en land­schap aan de RUG en bege­lei­der van het onder­zoek. Van den Berg vindt het bij­zon­der dat nu een rela­tie is aan­ge­toond tus­sen het psy­chisch wel­zijn van de bewo­ners en hun gehecht­heid aan het groen. ‘Dat sug­ge­reert dat ver­bon­den­heid met het groen een sleu­tel­rol zou kun­nen spe­len in de gezond­heids­ef­fec­ten van dat groen.’
Bespa­ring op zorg­kos­ten
De gezond­heids­ef­fec­ten van een groe­ne leef­om­ge­ving zijn al lan­ger bekend. In 2012 liet  het minis­te­rie van Eco­no­mi­sche Zaken er al onder­zoek naar doen. Tien pro­cent meer groen in de woon­om­ge­ving kan een bespa­ring ople­ve­ren van 400 mil­joen euro op de kos­ten van zorg en ziek­te­ver­zuim, bleek daar­uit. Gemeen­ten zou­den zich veel meer kun­nen en moe­ten inspan­nen om kwa­li­teits­groen ook de stad in te bren­gen. Pro­bleem daar­bij is dat zij daar­voor kos­ten moe­ten maken, ter­wijl de opbreng­sten niet voor reke­ning van de gemeen­ten komen.

Bron: Bin­nen­lands Bestuur