De Groe­ne Stad in gesprek met Merel Roks, vrij­wil­li­ger van Vogel­be­scher­ming
Niet alleen men­sen heb­ben baat bij een groe­ne omge­ving. Ook die­ren gedij­en beter in het groen dan in een vol­ge­bouw­de, grij­ze omge­ving. Maar, omdat er toch gebouwd moet wor­den, kan dat maar het bes­te op een groe­ne manier gebeu­ren. Dat vindt ook Vogel­be­scher­ming Neder­land. De Neder­land­se vogels heb­ben immers enorm baat bij plek­ken waar ze voed­sel vin­den, kun­nen schui­len en waar zij vei­lig kun­nen nes­te­len. De Vogel­be­scher­ming heeft daar­om onlangs een digi­ta­le Check­list Groen Bou­wen uit­ge­ge­ven, waar­mee bedrij­ven, orga­ni­sa­ties maar ook par­ti­cu­lie­ren kun­nen chec­ken hoe vogel­vrien­de­lijk hun bouw­plan­nen zijn. Trek­ker van dit digi­ta­li­se­rings­pro­ject was Merel Roks, als vrij­wil­li­ger ver­bon­den aan de Vogel­be­scher­ming.
Merel Roks is ‘kan­toor­vrij­wil­li­ger’. Dat houdt in dat zij, vrij­wil­lig en naast haar werk als redac­teur bij een ICT bedrijf, één dag per week werkt op de afde­lin­gen Com­mu­ni­ca­tie en Mar­ke­ting van de Vogel­be­scher­ming. Roks: ‘Toen ik een aan­tal jaar gele­den bij Vogel­be­scher­ming Neder­land kwam sta­ge lopen en er ver­vol­gens een peri­o­de ter ziek­te­ver­van­ging bleef wer­ken, vie­len de puz­zel­stuk­jes op zijn plek. Hier kon ik han­den en voe­ten geven aan mijn ambi­ties voor vogels en de natuur. Tot op de dag van van­daag doe ik dit werk, nu als vrij­wil­li­ger, met veel ple­zier.’
Beschut­ting en nest­ge­le­gen­heid
Niet alleen bij nieu­we bouw­pro­jec­ten en stads­ont­wik­ke­ling is het belang­rijk ruim­te te bewa­ren voor vogels en natuur, maar ook juist bij reno­va­tie­pro­jec­ten komt de natuur vaak in het geding. Roks: ‘Vogels zien onze hui­zen als rot­sen en nes­te­len onder dak­pan­nen en in kier­tjes. Wan­neer we die, in onze ogen ‘slor­dig­heid­jes’ glad wil­len strij­ken, ver­lie­zen zij een belang­rij­ke levens­voor­waar­de: beschut­ting en nest­ge­le­gen­heid. Ik vind het heel leuk om te zien dat we door inven­tief te zijn, en in samen­wer­king met bedrij­ven uit de bouw­sec­tor, oplos­sin­gen kun­nen bie­den die vogels aan nest­ge­le­gen­heid hel­pen (zoals bij­voor­beeld Monier met de Vogel­vi­de voor huis­mus­sen). Daar­bij hel­pen we men­sen aan het ple­zier van een goe­de woning en — indi­rect — het gefluit van vogels in de och­tend!’
De Check­list Groen Bou­wen
De Check­list Groen Bou­wen is een digi­ta­le vra­gen­lijst bestaan­de uit een­vou­di­ge ja/­nee- vra­gen. Bij aan­vang kies je op welk(e) ‘element(en)’ je pro­ject van toe­pas­sing is: daken, muren, water of groen. Daar­na start de vra­gen­lijst, die zich flexi­bel aan­past op basis van de ant­woor­den die iemand geeft. Met je eigen ontwerp‑, bouw- of reno­va­tie­pro­ject in gedach­ten, beant­woordt je de vra­gen die op jouw situ­a­tie van toe­pas­sing zijn. Aan het eind van de vra­gen­lijst stelt de web­si­te een advies op maat samen, met links naar bron­nen die bij de uit­voe­ring van je pro­ject kun­nen hel­pen, alge­me­ne infor­ma­tie over de vogel­soort die je ruim­te biedt, en belang­rij­ke aan­dachts­pun­ten op het gebied van wet­ge­ving.
Roks ver­telt: ‘Voor­dat we aan de ont­wik­ke­ling van de digi­ta­le Check­list begon­nen, bestond er al een papie­ren vari­ant. Deze was in 2009 ont­wik­keld door Jip Lou­we Kooi­j­mans, in samen­wer­king met BAM uti­li­teits­bouw regio Utrecht. De wens om deze check­list ook digi­taal beschik­baar te maken bestond al lan­ger, omdat hij dan veel toe­gan­ke­lij­ker zou zijn en voort­du­rend op de ont­wik­ke­lin­gen in de bran­che (bouw­we­reld en natuur­be­scher­ming) aan­ge­past kon wor­den. Ons stre­ven is ove­ri­gens om de lijst in de loop van de tijd ver­der te ont­wik­ke­len en ook ande­re soort­groe­pen dan vogels op te nemen. Nu al maken we een uit­stap­je naar de vleer­mui­zen.’
Doel­groe­pen

De Check­list is gericht op gebruik door bedrij­ven en orga­ni­sa­ties die actief zijn bin­nen de bouw­sec­tor of bij­voor­beeld grond en gebou­wen behe­ren. Denk daar­bij aan bouw­on­der­ne­mers en archi­tec­ten, maar ook aan gemeen­ten en woning­bouw­ver­e­ni­gin­gen. De web­si­te is ech­ter ook goed te gebrui­ken voor par­ti­cu­lie­ren die graag iets wil­len doen om hun huis en direc­te woon­om­ge­ving aan­trek­ke­lij­ker te maken voor vogels.
Roks vindt het leuk om te zien dat men­sen posi­tief ver­rast zijn wan­neer ze ont­dek­ken dat Vogel­be­scher­ming Neder­land dit soort hulp­mid­de­len voor de bouw aan­biedt. ‘Ik heb een keer voor Vogel­be­scher­ming op de Bouw­RAI gestaan. Men ver­wacht­te ons daar niet en de meest gehoor­de vraag was dan ook: “Wat doen jul­lie hier?” Als ik ver­vol­gens mijn ver­haal ver­tel­de, was bij­na ieder­een oprecht enthou­si­ast.’ Dat bewijst ech­ter ook gelijk de nood­zaak van het werk van Vogel­be­scher­ming: inven­ta­ri­se­ren of bescherm­de (vogel)soorten in het geding zijn bij een bouw- of reno­va­tie­pro­ject is in Neder­land name­lijk ver­plicht. Roks: ‘De moge­lijk­he­den om een oplos­sing voor deze soor­ten te bie­den — zoals ver­van­gen­de nest­ge­le­gen­heid als deze ver­lo­ren gaat bij de werk­zaam­he­den -, zijn bij een deel van de doel­groep niet of nau­we­lijks bekend.
Inves­teer daar­om in natuur!
Met de Check­list beoogt de Vogel­be­scher­ming meer aan­dacht te cre­ë­ren voor het belang van vogels en natuur in onze leef­om­ge­ving. De aan­we­zig­heid van vogels is name­lijk een goe­de indi­ca­tor voor een gezon­de leef­om­ge­ving. Men­sen in een stad met meer natuur zijn gezon­der, geluk­ki­ger, gaan met meer ple­zier naar hun werk en vast­goed is er meer waard. ‘Inves­teer daar­om in groen, ook als je het niet alleen voor de vogels wilt doen!’ is wat ik ieder­een het liefst zou wil­len mee­ge­ven.
Ide­a­li­ter zou Vogel­be­scher­ming zien dat ieder­een die werk­zaam­he­den aan gebou­wen gaat uit­voe­ren, of met gebieds­ont­wik­ke­ling en bouw­pro­jec­ten bezig is, voor­af checkt wel­ke toe­voe­gin­gen er voor vogels gemaakt kun­nen wor­den. Zodat bij wij­ze van spre­ken de gier­zwa­luw­ste­nen nog inge­te­kend kun­nen wor­den in de ont­wer­pen van de archi­tect. Roks: ‘Het mooist zou natuur­lijk zijn dat het een auto­ma­tis­me gaat wor­den om de check­list er bij te halen. Dan is ons werk geslaagd!’
 
Meer infor­ma­tie over vogel­vrien­de­lijk bou­wen? De Vogel­be­scher­ming staat vol­gen­de week tij­dens de Week van de Bouw (9 t/m 13 febru­a­ri) op de Bouw­beurs in Utrecht.
 
Foto: Vogel­be­scher­ming