Naamgeving van planten: minder eenvoudig dan je denkt

Wie dacht dat het probleem van de naamgeving van planten en dieren is opgelost sinds de publicatie van het ‘Systema Naturae’ door de Zweedse wetenschapper Linnaeus – bekend van vele straten en pleinen in Nederland en in de rest van de wereld – heeft het mis. Het systeem van Linnaeus staat nog overeind met, huiselijk gezegd, tweeledige namen voor elke plant en dier. De eerste naam geeft aan over welke soort (genus) we het hebben, de tweede, eveneens Latijnse naam, bepaalt de species, de specifieke naam van de plant. In 1753 verscheen Species Plantarum, als uitwerking van de al in 1738 (in Nederland!) gepubliceerde Systema.
Tot zover de geschiedenis en als systeem houdt het werk van Linnaeus nog steeds stand. Maar begrijpelijkerwijs kende Linnaeus nog niet alle planten die nu, anno 2014, zijn geregistreerd. Bovendien, met alle respect voor de formidabele innovaties die hij teweegbracht, ook Linnaeus vergiste zich wel eens in de naamgeving, de indeling van soorten en individuele species.
Onzekerheid wegnemen
Daar zouden we onze schouders over kunnen ophalen, ware het niet dat in de internationale handel in planten duidelijkheid over de vraag over welke plant we het nu eigenlijk hebben, essentieel is. Dat de namen van houtige gewassen en planten in de landstalen verschillen – dat spreekt vanzelf. Maar juist de Latijnse benamingen hebben de functie van waarborg om in het internationale verkeer alle onzekerheid weg te nemen.
Kwekers hanteren catalogi, gebaseerd op onderzoek dat in Nederland wordt uitgevoerd door Praktijkonderzoek Plant & Omgeving. Soms blijkt uit DNA-onderzoek dat verschillen en verwantschappen, die ooit zijn bepaald op grond van het uiterlijk, niet overeenstemmen met de biologische werkelijkheid. Dan wordt de namenlijst aangepast.
Periodieke aanpassingen
In een artikel van ir. Marco Hoffman van de Universiteit Wageningen lezen we dat de wetenschappelijke (dus Latijnse) namenlijsten elke vijf jaar worden vernieuwd en dat grote veranderingen, zoals andere geslachtsnamen en de splitsing of samenvoeging van soorten planten (die bij nader onderzoek niet of juist wel bij elkaar blijken te horen) eens in de tien jaar worden gepubliceerd. Zo worden kwekers en handelaars – en niet te vergeten hun handelspartners over de hele wereld – in staat gesteld hun catalogi aan te passen. Wie tussentijds op de hoogte wil blijven van ontwikkelingen wil blijven van ontwikkelingen kan alle nodige informatie vinden op de website: www.internationalplantnames.com.