In Wage­nin­gen is het op een door­snee dag 2,4 gra­den war­mer dan bui­ten de stad. ’s Zomers en ’s win­ters. Maar geen nood: meer groen zorgt voor ver­koe­ling.  “Met een pro­cent meer groen­be­dek­king neemt het effect 0,06 graad af.” En dat is belang­rijk voor stads­ont­wer­pers.

Het ver­schil in tem­pe­ra­tuur tus­sen stad en plat­te­land kan op een war­me zomer­dag wel oplo­pen tot meer dan vijf gra­den. Mete­o­ro­lo­gen noe­men dit het warm­te-eiland effect (heat island effect): de stad als warm eiland op een koe­ler plat­te­land. Onder­zoe­ker Gert-Jan Steen­e­veld (Mete­ro­lo­gie en lucht­kwa­li­teit) bere­ken­de samen met collega’s en stu­den­ten het effect voor ruim twin­tig Neder­land­se ste­den.

Pro­bleem werd onder­kend
Dat ste­den warm­te vast­hou­den is een bekend gege­ven. We hou­den er lan­ge zomer­avon­den op war­me ter­ras­sen aan over. Maar als een pro­bleem werd die warm­te in ons land tot voor kort niet gezien. “Door ons mil­de kli­maat dacht men dat het hier wel mee zou val­len”, zegt Steen­e­veld. Maar kli­maat­ver­an­de­ring en een serie hete zomers heeft daar ver­an­de­ring in gebracht. Hit­te­stress en wat je daar­te­gen kunt doen zijn ‘hot’.

Ver­schil­len zijn rela­tief groot
De Wage­ning­se onder­zoe­ker bere­ken­de een maxi­maal dage­lijks eiland-effect door het ver­schil te nemen tus­sen de stads­tem­pe­ra­tuur en de tem­pe­ra­tuur van het dichtst­bij­zijn­de KNMI-sta­ti­on. Wage­nin­gen komt dan op 2,4 gra­den, een gemid­deld warm­te-eiland effect in ons land. Maar de ver­schil­len zijn rela­tief groot. Rot­ter­dam bij­voor­beeld komt tot 2,8 gra­den, ter­wijl Gro­nin­gen nog niet de helft daar­van haalt. Dat komt door de loca­tie dicht bij zee en de ster­ke­re wind in het noor­den.
Steen­e­veld bere­ken­de daar­naast ook de hit­te­stress die dat eiland-effect met zich mee kan bren­gen. In door­snee valt het met die stress wel mee. De (empi­ri­sche) drem­pel wordt zel­den over­schre­den. Toch heeft een der­de van de ste­den jaar­lijks zeven dagen te maken met hit­te­stress. Voor een stad als Rot­ter­dam loopt dat zelfs op tot het dub­be­le aan­tal dagen.

Een­vou­di­ge oplos­sing: meer groen
Het goe­de nieuws is dat er een een­vou­di­ge reme­die is tegen hit­te: meer groen. Steen­e­veld toont kei­hard aan dat er een line­air ver­band is tus­sen groen en warm­te-eiland effect. “Met een pro­cent meer groen­be­dek­king neemt het effect 0,06 graad af.”  En dat is belang­rijk voor stads­ont­wer­pers. Steen­e­veld: “Die heb­ben twee ele­men­ten om mee te stu­ren: water en groen. Het effect van water heb­ben we ook onder­zocht, maar dat is min­der duidelijk.”

Bebou­wing
Dat ste­den warm­te vast­hou­den heeft onder meer te maken met de bebou­wing. Door hoge en dich­te bebou­wing kan min­der warm­te recht­streeks weg. Ste­den met hoge bevol­kings­dicht­heid heb­ben daar­door meer te maken met het warm­te-eiland effect. Dat heeft ove­ri­gens ook een keer­zij­de: hoge gebou­wen zor­gen ’s och­tends voor een koe­le­re stad.

Eer­ste keer in kaart gebracht
Steen­e­veld is de eer­ste die het eiland-effect voor Neder­land­se ste­den in kaart bracht. Daar­voor gebruik­te hij gege­vens van ama­teur­me­te­o­ro­lo­gen. Nood­ge­dwon­gen, want officiële weer­sta­ti­ons in ste­den zijn er nau­we­lijks. Het KNMI meet niet in ste­den. Ama­teurs wel, en meest­al met dure pro­fes­si­o­ne­le appa­ra­tuur en over een lan­ge tijd. Die ama­teur­ge­ge­vens zijn dus een uit­komst. 

Bron:
Resour­ce WUR

——————————————————————————–

Deze web­si­te is powe­red by Plant Publi­ci­ty Hol­land, Groen­fo­rum Neder­land en wordt moge­lijk gemaakt door Pro­duct­schap Tuin­bouw.