Groene stadsontwikkeling: een hoopvol perspectief

Steeds meer aandacht voor duurzame oplossingen

In een rapport over luchtverontreiniging heft de Wereld Gezondheids Organisatie, de WHO, aangegeven dat in 2012 zeven miljoen sterfgevallen wereldwijd waren toe te schrijven aan vervuilde lucht. Als we ons realiseren dat sindsdien als gevolg van klimaatverandering het aantal hittedagen alleen maar is toegenomen, mogen we veilig aannemen dat vooral in de steden de luchtkwaliteit verder in gevaar is gekomen.
Bovendien stelt de Wereldbank dat 54,3% van de wereldbevolking nu woont in steden en verwachten de Verenigde Naties dat in de periode tot 2050 de stedelijke wereldbevolking zal toenemen met nog eens 2,5 miljoen. Dergelijke cijfers geven aan hoe noodzakelijk het is dat we oplossingen vinden voor de verbetering van de leefomgeving in onze steden. Gelukkig staan niet alle indicatoren op rood: er komt steeds meer aandacht voor duurzame oplossingen en een oplossingsrichting die steeds vaker naar voren wordt geschoven is ‘groene stadontwikkeling’.
Interdisciplinair
Walker Wells is directeur van het Amerikaanse programma voor groene stadsontwikkeling, ‘Green Urbanism’. Hij hanteert als definitie: ‘het ontwikkelen van gemeenschappen die wederzijds positief effect hebben voor de mens zowel als de omgeving’. De benadering is interdisciplinair: de kennis en ervaring van deskundigen zoals ecologen, stedenbouwkundigen, technici en economen komt eraan te pas.
Op basis van een verblijf van een jaar in Nederland en bestudering van innovatieve duurzame ontwikkeling schreef Timothy Beatley een beroemd geworden boek, ‘Groene stadsontwikkeling,: Leren van Europese Steden’. Daarin deelt hij zijn ervaringen en bepaalt hij de kwaliteiten die een stad in staat stellen groene stadsontwikkeling in praktijk te brengen.
Volgens Beatley delen ‘groene’ steden de volgende eigenschappen:

  • Ze tonen respect voor de ecologische grenzen, beperken hun ecologische ‘voetafdruk’ en onderkennen de samenhang  en de impact in hun relatie met andere steden en met de planeet Aarde in het algemeen.
  • Ze zijn ontworpen en functioneren op een wijze die samenhangt met de natuur.
  • Ze streven naar een circulaire, niet-lineaire economie, in samenhang met de hen omringende wereld.
  • Ze werken aan een zo hoog mogelijke graad van zelfvoorziening, met gebruikmaking van locale en regionale  productie van voedsel, energie en talrijke andere activiteiten.
  • Ze stimuleren bij hun inwoners een duurzame, gezonde leefstijl.
  • Ze benadrukken het belang van een hoge kwaliteit van leven in leefbare buurten en leefgemeenschappen.

Recycling
Dr. Steffen Lehmann beschrijft groene stadsontwikkeling aan de hand van een drietal invalshoeken:
* Energie en Grondstoffen, met focus op recycling en hernieuwbare energie;
* Water en Biodiversiteit, met focus op de bescherming van het ecosysteem en ontwikkeling van natuurlijke oplossingen voor stadsontwikkeling;
* Stadsontwikkeling en Vervoer, met focus op stadsontwerp en op sociale relaties die tegelijk duurzaam zijn en mobiel.
Zo onderkennen we drie hoofddoelen van de groene stadsontwikkeling, als manier om onze steden leefbaarder en duurzamer te maken:
* beëindigen van het gebruik van fossiele energie;
* beëindigen van de productie van afval
* beëindigen van de uitstoot van schadelijke stoffen.
Als we nu naar buiten kijken lijken die doelen nog erg ver weg. Maar zeker onder jongeren neemt de belangstelling voor de toekomst van onze wereld toe. Er is nog hoop voor onze planeet Aarde!