Gebruikers beleven openbare ruimte anders dan professionals beogen

Professionals hebben vaak een ander beeld van wat belangrijk is voor openbare plekken zoals pleinen en winkelstraten dan gebruikers. Dit is één van de conclusies uit het onderzoek ‘Openbare ruimte als professionele opgave en alledaagse omgeving’, voortkomend uit een consortium van Nicis Institute in samenwerking met verschillende universiteiten en gemeenten. Op 6 plaatsen in Amsterdam, Rotterdam en Utrecht is gekeken naar gebruik en beleving van pleinen en straten met een belangrijke wijk- of straatfunctie.

Bescheiden opstelling
De onderzoekers interviewden professionals en gebruikers van de openbare ruimte. Professionals zijn ontwikkelaars, ontwerpers, bouwers en financiers. Zij hechten vooral belang aan levendigheid en zien de openbare ruimte als ontmoetingsplaats. Dit is vaak te ambitieus. Gebruikers zijn vaak maar kortstondig op een plek. De ontmoetingen zijn vluchtig en worden niet altijd als positief ervaren.

Fysieke kenmerken hebben beperkte invloed op gebruik
Professionals moeten oppassen voor ruimtelijk determinisme. De fysieke kenmerken van een openbare ruimte zijn niet bepalend voor het uiteindelijke gebruik ervan. Juist de sociale sfeer speelt een grote rol. Voor gebruikers is het vooral belangrijk of er überhaupt mensen in de openbare ruimte zijn en hoe de mensen die ruimte vervolgens gebruiken. Onder professionals is er een continue tendens voor het hervormen van de openbare ruimte. Er moet onderscheid zijn in zinvol preventief optreden en het afzien van te veel professionele hebzucht.

Activiteiten in openbare ruimte
De wensen en ervaringen van gebruikers zijn erg uiteenlopend. Het is dan ook lastig om een openbare ruimte te ontwerpen naar ieders wensen. Waar de ene gebruiker veel mensen op een plek veilig vindt, kan een ander dit juist als onveilig ervaren. Wel blijkt dat de programmering van activiteiten belangrijk wordt gevonden door gebruikers. Dit varieert van een braderie tot de mogelijkheid van het lenen van speelgoed. Vooral de hierdoor ontstane levendigheid stemt tevreden.

Meer informatie
Het rapport ‘Openbare ruimte als professionele opgave en alledaagse omgeving’ is onderdeel van het onderzoeksprogramma ‘Kennis voor krachtige Steden’ van Nicis Institute. Dit onderzoek is onder leiding van prof. dr. Jack Burgers uitgevoerd in samenwerking met de Erasmus Universiteit Rotterdam, de Universiteit van Amsterdam, Onderzoeksinstituut OTB/TU Delft, de Humboldt Universität Berlijn en de gemeenten Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Download het rapport »