De Bomenstichting introduceert ‘Bomen van de Ereklasse’. Daarin krijgen de oudste, mooiste en meest bijzondere bomen van ons land een plaats. Deze ‘toppers’ zijn opgenomen in het Landelijk Register van Monumentale Bomen. Iedere maand wordt de ‘top tien’ van één van onze provincies bekend gemaakt. De bomen worden beoordeeld op schoonheid, omvang, soort, een ‘bijzonder verhaal’ enz. Een belangrijk criterium is bovendien dat ze zichtbaar zijn voor iedereen.
Vandaag publiceren we de ‘top tien’ van bomen in Friesland!
Landelijke spreiding
Bij het samenstellen van de Ereklasse per provincie houdt de Bomenstichting rekening met de verscheidenheid aan soorten. Natuurlijk komen landelijke beroemdheden als de Linde van Sambeek, de Troeteleik van Ulvenhout, de Kroezebomen, de Kastanje bij de Koningstunnel in Den Haag e.a. in aanmerking. Maar ook lokale grootheden als de ‘Poppebeam’ in Jubbega en de ‘dikke platanen van Dordrecht’.
Maandelijkse publicatie van de topbomen
Op de website van de Bomenstichting wordt maandelijks de top tien van telkens een nieuwe provincie gepubliceerd. De ‘top tien’ bomen van Friesland staat vanaf vandaag op onze site:
http://www.bomenstichting.nl/monumentale-bomen/bomen-van-de-ereklasse/10-bijzondere-bomen-in-friesland.html
Onbekende helden
Tijdens de zoektocht naar geschikte kandidaten ontdekte de Bomenstichting ook schitterende, nog onbekende bomen. Op de begraafplaats in Lutten staat b.v. ‘de Apostelenbeuk’ en de oudste peer van Nederland stamt uit 1647 en staat op een hofje in Den Haag.
Jeroen Philippona van de werkgroep Monumentale Bomen: ‘Het idee voor deze Ereklasse is van Frans Baltussen, een veteraan als het gaat om boomverzorging. Hij vond dat we naast de categorieën ‘monumentale’ en ‘potentieel monumentale bomen’ nog een derde moesten kiezen. Wij, als Bomenstichting, vinden dat een mooi plan. We zullen de eenmaal gekozen topbomen op onze – voor iedereen toegankelijke – website plaatsen. Onze vrijwilligers voegen er de meest recente foto’s en gegevens van de gekozen bomen aan toe. Hoewel bomen natuurlijk langzaam groeien en erg oud worden, zijn er toch voortdurend ontwikkelingen te zien. Bomen waaien om, worden bedreigd door bouwplannen, verliezen onverwacht een deel van hun kroon, worden ziek enzovoort. Als Bomenstichting vinden we het belangrijk om op deze manier aandacht te vragen voor de belangrijke plaats van bomen in onze natuur en cultuur’.
Websites
Bomen van de Ereklasse:
http://www.bomenstichting.nl/monumentale-bomen/bomen-van-de-ereklasse/10-bijzondere-bomen-in-friesland.html
Het Landelijk Register van Monumentale Bomen: www.monumentalebomen.nl
_____________________________________________________________________________
Illustratie 1
De Poppebeam van Jubbega
De Poppebeam is geplant in 1861, de omtrek bedraagt 5,85 m en de boom is ca. 23 meter hoog.
Een werkelijk monumentale boom: enorm dik, met een machtige volle kroon, markant langs de weg en de Schoterlandse Compagnonsvaart èn met een bijzonder verhaal! Hij vormt een twee-eenheid met een minuscuul vervenershuisje, het onderkomen van een turfsteker en zijn gezin. Nadat de bouw was voltooid in 1861 plantte eigenaar Berend Oedszes Weidema samen met zijn broer een beukje voor het huis. De boom overschaduwt inmiddels dit huisje volledig.
De beuk staat ook bekend als ‘Poppebeam’: pop is Fries voor baby. Het is een boom waar volgens overlevering de kindertjes vandaan komen. In vroeger tijden werd een dergelijk verhaal aan kinderen verteld. In Friesland hebben in het verleden minstens twaalf ‘poppebeamen’ gestaan. Waarschijnlijk werd in een regio een oude, vaak holle boom deze functie toegedicht. De beuk van Jubbega is beslist dik maar nog altijd niet hol! De kinderen werden misschien tussen zijn takken gevonden!
Illustratie 2
De witte paardenkastanje bij het Poptaslot in Marssum
De boom is geplant in 1840, de stam heeft een omtrek van 4,75 m en de boom is ca. 19 m. hoog.
De kastanje bij het Poptaslot in Marssum mag worden gerekend tot de fraaiste bomen in Friesland. Hij staat centraal in de tuin aan de oostzijde van dit pittoreske kasteeltje, dat ook Heringastate wordt genoemd. De tuin is in 1840 ontworpen door L.P. Roodbaard: in dat jaar liet hij de kastanje en enkele omringende esdoorns planten. De takken van de kastanje rijken rondom tot op de grond. Om te voorkomen dat ze afleggers vormen die de moederboom gaan beconcurreren, belet de tuinbaas dat ze gaan wortelen
