Bui­ten­plaat­sen trek­ken veel recre­a­tie en toe­ris­me aan en de wonin­gen in de omge­ving zijn meer waard. Daar­mee leve­ren bui­ten­plaat­sen en land­goe­de­ren een belang­rij­ke eco­no­mi­sche en maat­schap­pe­lij­ke bij­dra­ge aan de samen­le­ving.

Dit blijkt uit een onder­zoek naar de eco­no­mi­sche bete­ke­nis van bui­ten­plaat­sen in Over­ijs­sel, Gel­der­land en Utrecht, in opdracht van die­zelf­de pro­vin­cies. Bureau Witteveen+Bos voer­de het onder­zoek uit samen met de Groe­ne Monu­men­ten­wacht.

Onver­vang­baar erf­goed
Bui­ten­plaat­sen zijn monu­men­ta­le, eeu­wen­ou­de hui­zen met bij­ge­bou­wen die een har­mo­ni­eus geheel vor­men met omlig­gen­de tuin of park. Vaak zijn het delen van land­goe­de­ren. Over­ijs­sel, Gel­der­land en Utrecht zijn rijk aan bui­ten­plaat­sen en land­goe­de­ren. De bui­ten­plaat­sen zijn onver­vang­baar erf­goed, maar ver­gen inten­sief en kost­baar onder­houd.

Hoge baten
In Over­ijs­sel is Het Vecht­dal en Bene­den Reg­ge als onder­zoeks­ge­bied geko­zen. Ook hier vin­den de onder­zoe­kers hoge baten. In som­mi­ge geval­len blijkt dat de baten van de land­goe­de­ren tot vier maal hoger zijn dan de kos­ten. Dit is hoog in ver­ge­lij­king met ande­re pro­jec­ten waar­in over­he­den inves­te­ren. Slechts een klein deel van de baten komt terecht bij de eige­na­ren van land­goe­de­ren en bui­ten­plaat­sen, ter­wijl zij de hoge onder­houds­kos­ten moe­ten dra­gen om het bescherm­de erf­goed in stand te hou­den. Gede­pu­teer­de Hes­ter Maij: “De uit­kom­sten van het onder­zoek beves­ti­gen dat inves­te­ren in ons cul­tu­reel erf­goed een goe­de keu­ze is. Niet alleen om het te behou­den voor de toe­komst, maar ook voor de eco­no­mi­sche ont­wik­ke­ling van de omge­ving. Wij wer­ken daar aan met onze Agen­da Land­goe­de­ren die eind novem­ber gepre­sen­teerd wordt.”

Con­cre­te aan­be­ve­lin­gen
Uit het onder­zoek blijkt dat pro­vin­cies diver­se moge­lijk­he­den heb­ben voor de instand­hou­ding van bui­ten­plaat­sen. De onder­zoe­kers geven een aan­tal aan­be­ve­lin­gen. Bij­voor­beeld: pro­vin­cies kun­nen maat­werk leve­ren in hun regel­ge­ving om onder­ne­mer­schap te sti­mu­le­ren. Of zij kun­nen laag­ren­ten­de lenin­gen ver­strek­ken om gebou­wen in stand te hou­den. Deze kun­nen door de eige­na­ren uit­ge­baat wor­den en dit zorgt weer voor extra inkom­sten. Ten der­de kan de over­heid sub­si­dies geven voor het groen­on­der­houd, omdat de kos­ten hier­voor hoog zijn en de inkom­sten gering.

Meer ruim­te voor onder­ne­mer­schap
De pro­vin­cie Over­ijs­sel werkt op dit moment aan de Agen­da Land­goe­de­ren (een pro­gram­ma waar­in beleids­maat­re­ge­len ten behoe­ve van land­goe­de­ren staan) en bekijkt of de aan­be­ve­lin­gen daar­in ver­werkt kun­nen wor­den. Ook kijkt Over­ijs­sel of en hoe wet- en regel­ge­ving kan wor­den aan­ge­past, zodat bui­ten­plaats­ei­ge­na­ren meer ruim­te krij­gen voor onder­ne­mer­schap. 

Bron:
Pro­vin­cie Over­ijs­sel