Buitenplaatsen trekken veel recreatie en toerisme aan en de woningen in de omgeving zijn meer waard. Daarmee leveren buitenplaatsen en landgoederen een belangrijke economische en maatschappelijke bijdrage aan de samenleving.

Dit blijkt uit een onderzoek naar de economische betekenis van buitenplaatsen in Overijssel, Gelderland en Utrecht, in opdracht van diezelfde provincies. Bureau Witteveen+Bos voerde het onderzoek uit samen met de Groene Monumentenwacht.

Onvervangbaar erfgoed
Buitenplaatsen zijn monumentale, eeuwenoude huizen met bijgebouwen die een harmonieus geheel vormen met omliggende tuin of park. Vaak zijn het delen van landgoederen. Overijssel, Gelderland en Utrecht zijn rijk aan buitenplaatsen en landgoederen. De buitenplaatsen zijn onvervangbaar erfgoed, maar vergen intensief en kostbaar onderhoud.

Hoge baten
In Overijssel is Het Vechtdal en Beneden Regge als onderzoeksgebied gekozen. Ook hier vinden de onderzoekers hoge baten. In sommige gevallen blijkt dat de baten van de landgoederen tot vier maal hoger zijn dan de kosten. Dit is hoog in vergelijking met andere projecten waarin overheden investeren. Slechts een klein deel van de baten komt terecht bij de eigenaren van landgoederen en buitenplaatsen, terwijl zij de hoge onderhoudskosten moeten dragen om het beschermde erfgoed in stand te houden. Gedeputeerde Hester Maij: “De uitkomsten van het onderzoek bevestigen dat investeren in ons cultureel erfgoed een goede keuze is. Niet alleen om het te behouden voor de toekomst, maar ook voor de economische ontwikkeling van de omgeving. Wij werken daar aan met onze Agenda Landgoederen die eind november gepresenteerd wordt.”

Concrete aanbevelingen
Uit het onderzoek blijkt dat provincies diverse mogelijkheden hebben voor de instandhouding van buitenplaatsen. De onderzoekers geven een aantal aanbevelingen. Bijvoorbeeld: provincies kunnen maatwerk leveren in hun regelgeving om ondernemerschap te stimuleren. Of zij kunnen laagrentende leningen verstrekken om gebouwen in stand te houden. Deze kunnen door de eigenaren uitgebaat worden en dit zorgt weer voor extra inkomsten. Ten derde kan de overheid subsidies geven voor het groenonderhoud, omdat de kosten hiervoor hoog zijn en de inkomsten gering.

Meer ruimte voor ondernemerschap
De provincie Overijssel werkt op dit moment aan de Agenda Landgoederen (een programma waarin beleidsmaatregelen ten behoeve van landgoederen staan) en bekijkt of de aanbevelingen daarin verwerkt kunnen worden. Ook kijkt Overijssel of en hoe wet- en regelgeving kan worden aangepast, zodat buitenplaatseigenaren meer ruimte krijgen voor ondernemerschap. 

Bron:
Provincie Overijssel