Almere Oosterwold wordt onderdeel van de hoofdtentoonstelling van de 13e editie van de Architectuurbiënnale van Venetië, die van 29 augustus tot 25 november plaats zal vinden. Het thema van de Biënnale is ‘common ground’, en dat sluit naadloos aan op de – ideologische – uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de ontwikkelingsstrategie voor Almere Oosterwold, een gebied van 4.200 hectare aan de oostzijde van Almere. Kern daarvan is dat Oosterwold organisch groeit; niet volgens blauwdrukken, maar op basis van initiatieven uit de samenleving.
De grote overeenkomsten in thematiek maakt dat de directie van de Biënnale Winy Maas (MVRDV), die in opdracht van de gemeente Almere werkte aan de ontwikkelingsstrategie, actief heeft benaderd met de vraag of hij Oosterwold – of, in Maas’ woorden: Freeland – in Venetië wil presenteren.
Nieuwe manier van planvorming
Wethouder Adri Duivesteijn is trots op het feit dat Almere, met Almere Oosterwold, in Venetië is vertegenwoordigd: “Met Almere Oosterwold wordt een nieuwe manier van planvorming geïntroduceerd. Weg met het ‘blauwdrukdenken’ en ruim baan voor organische groei, waarbij initiatiefnemers alle vrijheid krijgen. De uitnodiging van het Biënnalebestuur is wat mij betreft een bevestiging van het innovatieve van onze ontwikkelingsstrategie: met Oosterwold hebben we écht een moment in de geschiedenis van de stedenbouw gecreëerd.”
Eigen buurt te creëren
De ontwikkelingsstrategie voor Almere Oosterwold laat zich het beste omschrijven als uitnodigingsplanologie. Er wordt gebroken met een traditie van top down gedicteerde plannen; in plaats daarvan krijgen mensen de mogelijkheid om een eigen buurt te creëren. Duivesteijn: “Waar principes als geleidelijkheid, de kleine schaal en organische groei zich nu eigenlijk nog beperken tot kavels waar je, al dan niet samen met anderen, een eigen woning of werkplek op kunt bouwen, worden eindgebruikers in Oosterwold verantwoordelijk voor het maken van een volledige community, inclusief publiek groen, stadslandbouw, infrastructuur en water- en energievoorziening.”
Green City
Almere Oosterwold is één van de drie gebiedsontwikkelingen in het kader van Almere 2.0. Met het Rijk is afgesproken dat Oosterwold een uitgesproken landelijk karakter krijgt, als tegenhanger van de stedelijke(re) westkant van Almere en in aansluiting op de woon- en werkmilieus in de Gooi- en Vechtstreek. Dit betekent niet alleen dat er in lage dichtheden zal worden gebouwd – zo’n zes woningen per hectare –, maar ook dat er veel ruimte is voor stadslandbouw.
Growing Green Cities
Het spreekt dan ook voor zich dat Oosterwold een belangrijke rol in de Floriade 2022 zal spelen. “Wij hebben gekozen voor een thema, ‘Growing Green Cities’, dat gaat over de verbinding tussen stad en land”, zegt Duivesteijn. “Overal ter wereld wordt gezocht naar manieren om steden groener te maken. Onderdeel van onze ideeën voor de Floriade – en de making of daarvan – is een internationale uitwisseling van best practices, van de resultaten van die zoektocht. Het feit dat Almere Oosterwold, één van onze eigen voorbeeldprojecten, te zien is tijdens een Architectuurbiënnale die door tienduizenden mensen wordt bezocht, levert een belangrijke bijdrage aan die internationale uitwisseling.”
Eerste initiatieven
De ontwikkelingsstrategie voor Almere Oosterwold, met als titel ‘Land-goed voor Initiatieven’, is eerder dit jaar door de Rijksoverheid vastgesteld. Dit betekent dat de weg vrij is voor de ontwikkeling van het gebied. De eerste initiatiefnemers hebben zich inmiddels gemeld; zo is er een ‘bidbook’ ingediend voor ‘de organische ontwikkeling van de eerste landbouwkavel in Oosterwold’, waarbij een boerenlandgoed de aanjager moet zijn van voorzieningen, bedrijvigheid en woningen.
Samenvatting ontwikkelingsstrategie Almere Oosterwold »