Jeannette Schreurs – werkzaam als landschapsarchitect bij Copijn – steekt voortvarend van wal: ‘Een klimaatbestendige stad zonder groen? Ondenkbaar! Groen kan een enorme bijdrage leveren aan het leefbaar houden van steden. Wat je ook bedenkt, groen is altijd een belangrijk onderdeel van de mix van maatregelen die je moet nemen. Groen is multifunctioneel. De natuur past zich voortdurend aan, is flexibel. Neem de dynamiek van de seizoenen. Als je stilstaat bij een gezonde, klimaatbestendige stad, dan ben je op zoek naar veerkracht. Het veranderende klimaat vergt aanpassing, veerkracht. Groen is flexibel en helpt om de gevolgen van hitte en van hevige regenval te verzachten. Zo blijven onze steden leefbaar. Dat betekent ook dat je niet één uniforme oplossing moet kiezen die voor een heel jaar geldt, maar dat je bij de aanleg van groen moet inspelen op de veranderende omstandigheden. Je moet aansluiten bij natuurlijke systemen.
Vergroening is actueel? 
De urgentie is er. Wateroverlast in steden zorgt voor miljarden schade. Langdurige periodes van hitte zorgen in de zomer voor verhoogde sterftecijfers. In Nederland woont nu al bijna 20 % van onze bevolking in steden. En dat percentage neemt toe.
Time is running out? 
Nu leggen we de basis voor de toekomst. Er is wetenschappelijk onderbouwde kennis om aan de slag te gaan. Maar het kan voortvarender en grondiger. Er wordt wel ingezet op vergroenen, maar in projecten komen lang niet alle punten aan bod.
Is dat onwil of onkunde? 
Hm… er wordt veel gesproken en overlegd, maar daden blijven achter. Visies zijn vaak veelomvattend, maar als blijkt dat er nog een kleine onzekerheid is of dat de gekozen oplossing in Nederland nog niet eerder is toegepast en tijd en geld kost, wordt snel teruggekrabbeld. Je hebt pioniers, mensen met visie en durf nodig om vernieuwingen door te voeren en uiteindelijk voor een breed publiek beschikbaar te maken. Niet alleen voor ‘the happy few’ of idealisten, maar als de nieuwe standaard manier van bouwen. Wellicht zijn daar ook nieuwe businessmodellen voor nodig, zoals we nu zien bij het circulair bouwen.
Kunt u voorbeelden geven van de bijdrage van groen aan een groenere stad? 
Zoals eerder genoemd is groen multifunctioneel, het verbetert het leefklimaat in de breedste zin van het woord. Of het nu gaat om biodiversiteit, watermanagement, temperatuur, gezondheid of recreatie. Groen kan in al die aspecten een belangrijke rol spelen als onderdeel van de oplossing. Of het nu gaat om grote droogte, hitte, hevige neerslag of overstroming. Doordachte inzet van groen is essentieel voor succesvol watermanagement – bufferen bij droogte, berging bij hevige regenval – en bij het reguleren van de temperatuur in de stad. Je brengt natuur in de stad wat de soortenrijkdom vergroot en recreatieve waarde heeft. En laten we niet vergeten dat groen een sociaal maatschappelijke rol speelt. Het bevordert het welzijn en welbevinden van de bewoners.
Hoe bepaal je wat passend is? 
Klimaatadaptatie vraagt niet noodzakelijkerwijs om meer oppervlakte groen, het vergt effectief groen. Een boom heeft een heel andere rol dan een bloemenweide of wadi. De kwaliteit en effectiviteit van het groen is minstens zo belangrijk als de omvang. De kroonoppervlakte van een volwassen eik is vele malen groter dan van een jonge, net geplante straatboom.
Waar liggen kansen? 
Wees creatief, zie de mogelijkheden. Zoveel verharding om je heen, dat moeten we doorbreken. Doe het niet alleen, maar samen. Kijk waar ontwikkelingen plaatsvinden, waar kansen zijn om aan te haken. Maak gebruik van innovaties waar nodig, maar vergeet de relatief eenvoudige en goedkope oplossingen niet. Bijvoorbeeld als het gaat om verticaal groen zijn er tegenwoordig veel systemen voor groene wanden, maar soms is een klimplant net zo effectief.
U bent landschapsarchitect… 
Groen is onze grondstof, daar werk je mee. Ik benadruk altijd dat groen zoveel meer is dan een cosmetische ingreep. Het biedt zoveel meerwaarde in projecten. Je moet wel aandacht blijven schenken aan de kwaliteit. Groen vergt goede groeiomstandigheden, een boom moet groot kunnen worden. Een goed project levert ook op langere termijn een bijdrage aan een leefbare omgeving. Als landschapsarchitect wil ik mensen bewust maken van de mogelijkheden en voordelen die groen biedt. Enerzijds wijs ik op de urgentie; anderzijds op de enorme wereld van mogelijkheden.
Hoe ziet u de stad van de toekomst?
Leefbaar houd je groeiende steden op een aantal manieren. Architectuur en infrastructuur zijn belangrijk. Maar voor mij staat vast dat groen een essentiële bijdrage levert. Die kan niet worden overschat. Het stedelijk weefsel, maar ook het goed kunnen functioneren van de bewoners is ermee gediend. Ik ben optimistisch, met de groei van steden – denk ook aan stedelijke inbreiding en schaalvergroting door hoogbouw – wordt het besef van het belang van groen in de stad groter. De stad van de toekomst benut niet alleen het horizontale oppervlakte aan groen. Ook de daken en groene gevels worden deel van het groene netwerk. Deze ontwikkeling is al op gang gekomen en ik verwacht dat die verder toeneemt.  Juist op plaatsen waar de dichtheid aan gebouwen groter wordt zal het areaal groen worden uitgebreid in de verticale richting op gevels en daken. Zover zijn we inmiddels gelukkig…
Foto: Copijn