Afgelopen donderdag vond de eerste Kennisbijeenkomst ‘Meer groen in tuin en plantsoen’ onder de noemer van De Groene Stad plaats op de Heliconopleiding in Nijmegen. Deze kennisdag is door verschillende groene partijen in het leven geroepen, omdat er onder meer vanuit gemeenten, groenvoorzieners, hoveniers, landschapsarchitecten behoefte is aan sortimentskennis die is afgestemd op de toepassing in de woon- en werkomgeving. Naast de presentaties van de onderzoekers van PPO/WUR hielden ook twee praktijkmensen een verhaal. De combinatie praktijk en onderzoek sprak de aanwezigen zeer aan.

In de presentatie van Jelle Hiemstra van PPO/WUR stond onder meer het gebruikswaardeonderzoek laanbomen centraal. Hiemstra ging in op de gezonde, juiste bomen op de juiste plaats, kwaliteit, ent-onderstam verhouding en nazorg. Ook gaf hij een ‘rondleiding’ op de site www.straatbomen.nl.

Deze website bevat veel informatie  over het gebruikswaardeonderzoek straatbomen. Zo zijn er onderzoeksresultaten en vakbladartikelen te bekijken.

Vaste planten in het openbaar groen
Margareth Hop van PPO/WUR gaf met haar presentatie ‘Met vaste planten naar goedkoper openbaar groen’ vooral aan dat vaste planten wenselijk zijn in de leefomgeving, omdat ze zorgen voor variatie en kleur aanbrengen in het straatbeeld. Maar vaste planten lijken in de aanleg zeker niet het goedkoopste product., maar uit het onderzoek blijkt dat, wanneer de vaste planten op de juiste manier worden toegepast, er al een kostenbesparing wordt bereikt na 8 tot 10 jaar. Het terugverdienmodel dat met vaste planten te bereiken is, is terug te vinden in de brochure ‘Vaste planten in het openbaar groen’. Deze brochure werd na de presentatie van Hop aangeboden aan Jan van Reijendam van de Vereniging Stadswerk.
Vaste plantenkweker Laurens Lageschaar liet aan de hand van allerlei foto’s de vele aantrekkelijke toepassingen van vaste planten bij gemeenten zien.

Veel kansen voor biodiversiteit
“In Nederland liggen er veel kansen voor biodiversiteit, omdat onze leefomgeving verschraalt en daardoor saai wordt”, aldus Marco Hoffman van PPO/WUR. Dit vertelde hij tijdens zijn presentatie ‘Bevorderen van biodiversiteit in tuin en plantsoen’. Meer en gevarieerd groen is gunstig voor de biodiversiteit en dit is niet alleen voorbehouden aan inheemse soorten. Hoffman benadrukte dat exoten en cultivars goed geschikt zijn voor het bevorderen van de biodiversiteit. “Zeker in steden, wat toch een onnatuurlijke omgeving is, zorgen exoten en cultivars voor variatie, maar daar gedijen ze vaak goed omdat ze zich aan droogte en warmte kunnen aanpassen.”

Groene daken en gevels
Dak- en gevelgroen was het laatste onderwerp dat centraal stond op deze kennisdag. Onderzoeker Margareth Hop verrichte vorig jaar een studie naar dit onderwerp. Groene daken zijn in aanleg duurder dan een conventioneel dak, maar de levensduur van een groendak is vele jaren langer. Hop: “Dit heeft onder meer te maken met temperatuurdemping, groene daken zijn lang zo warm niet op een zonnige dag dan conventionele daken en groene daken weren de UV-straling.” Verder laat Hop weten dat 6% meer groene daken in stedelijk gebied de piektemperatuur met 1,5°C kan laten dalen. Andere redenen waarom groene daken worden aangelegd, zijn opvang van overtollig regenwater en verbetering van de luchtkwaliteit. Tot slot hebben groene daken een positieve invloed op de ecologie in het stedelijk gebied. Op de website ecoengineering.groenweb.nl staat veel nuttige informatie ook uit dit onderzoek.

Groen is het antwoord op de maatschappelijke behoefte
Voordat Wim van Ginkel van de Koninklijke Van Ginkel Groep uit Veenendaal aan zijn presentatie over dak- en gevelgroen begon, liet hij eerst weten dat groen hét antwoord is op de maatschappelijke behoefte. “Nog nooit stond het groen zo in de belangstelling als nu, zeker als het gaat om de functionele en maatschappelijke waarden, denk hierbij aan de beleving en veiligheid. Dit speelt niet alleen in de groensector, maar zeker ook in anderen sectoren.” De laatste jaren groeit de vraag naar groene daken, dit heeft onder meer te maken met de subsidies die steeds meer gemeenten verlenen. De ontwikkelingen wat betreft de mogelijkheden op groene daken nemen ook toe. Zo worden vandaag de dag al grote bomen op daken geplant. “Dit kan allemaal, maar er komt veel bij kijken wat betreft gewicht en constructie”, aldus Van Ginkel. “Door deze ontwikkelingen en mogelijkheden beseffen veel mensen niet meer dat ze zich op een groendak bevinden waaronder een parkeerkelder schuilt, zo natuurlijk ziet de omgeving eruit.” Volgens Van Ginkel is het helemaal niet meer bijzonder dat er daken van tientallen ha worden vergroend.  “Vonden we een 6 ha dakpark tien jaar geleden nog bijzonder, vandaag de dag draaien we onze hand daarvoor niet meer om.” De ontwikkeling van geveltuinen loopt qua ontwikkelingen en mogelijkheden nog achter ten opzichte van groene daken, maar de vraag naar gevelgroen is groot. Er is dan ook nog veel behoefte aan onderzoek naar gevelgroen.

Evaluatie
De Kennisbijeenkomst ‘Meer groen in tuin en plantsoen’ in Nijmegen is een pilotproject van Praktijkonderzoek Plant & Omgeving (PPO), Productschap Tuinbouw, Plant Publicity Holland, Branchevereniging VHG, LTO, Helicon Opleidingen en Stadswerk. Dat als doel heeft sortimentkennis in de combinatie met de praktijkervaring onder de aandacht te brengen van afnemers van bomen en planten. De belangstelling in Nijmegen was groot. De bijeenkomst telde meer dan zeventig bezoekers, bestaande uit gemeenten, groenvoorzieners, hoveniers, boomkwekers en studenten. Op korte termijn vindt er een evaluatie plaats en aan de hand van de resultaten daaruit zal worden besloten of deze kennisbijeenkomsten ook elders in het land kunnen worden gegeven.