Column van Lodewijk Hoekstra: De Groene Stad van de Toekomst creëer je samen

Almere maakt zich op om in 2022 de mondiale manifestatie van de prestaties van de tuinbouw te huisvesten. Eenmaal in de tien jaar wordt de wereldtuinbouwtentoonstelling georganiseerd. Nu al, ruim vijf jaar voordat de ‘deuren’ van Floriade 2022 opengaan, wordt er hard gewerkt om van deze Floriade een succes te maken. Niet alleen tijdens het half jaar Expo, maar ook daarvoor én daarna.
´Feeding and Greening the City´ zijn hoofdthema’s van Floriade 2022. Dit zijn onderwerpen die in de toekomst steeds urgenter worden. We wonen met steeds meer mensen in de stad en willen dat op een gezonde en duurzame manier doen. De tuinbouwsector wil graag oplossingen bieden, zowel met innovatieve technieken qua voeding maar ook met het vergroenen van de stad. Niet alleen de locatie en de thema’s maken deze Floriade erg interessant, dat geldt zeker ook voor de innovatieve aanpak van de organisatie, de ‘Making Of’ Floriade 2022. Al in de jaren voor het evenement worden zowel de tuinbouwsector, andere ondernemers, frisse denkers en energieke bewoners met elkaar samengebracht om na te denken over hoe we in 2022 en daarna wonen en leven.
Zo is er dit jaar volop aandacht voor de Jeugd Floriade. De Urban Greeners, jonge groene ondernemers, zijn al druk aan het werk op het terrein in het Voedselbos en met het ontwerpen van Tiny Houses. Ook organiseren ze hun eigen festival GROW, waarbij tijdens de eerste editie al veel jongeren enthousiast werden van zelfgemaakte parfum van sinaasappelschillen en het hergebruiken van plastic. Die tendens zie je trouwens steeds meer: jongeren die geïnteresseerd zijn in groen en in de vergroening van de stedelijke omgeving. Dat is een ontwikkeling die past bij deze nieuwe tijd en één die ik van harte kan toejuichen! Zij zijn immers niet alleen de bewoners van de Groene Stad van de toekomst, maar zij zullen ook een belangrijk aandeel krijgen in het realiseren ervan, als ‘groene ondernemers’.
Positieve impact
Naar verwachting trekt de Floriade 2022 tentoonstelling ongeveer 2 miljoen bezoekers, in een half jaar tijd. De totale oppervlakte van het Floriadeterrein bedraagt 60 hectare. Maar ook buiten het tentoonstellingsterrein zullen diverse projecten worden gerealiseerd. De positieve impact zal niet alleen voelbaar zijn in Almere, maar ook in de regio Amsterdam en de Provincie Flevoland. Het is de bedoeling dat op het Floriade terrein een woonwijk wordt gerealiseerd.
Het implementeren van zo’n omvangrijk project kan niet zonder draagvlak onder omwonenden. Dit kun je alleen bereiken als je de mensen betrekt in het proces en in een vroegtijdig stadium informeert en mee laat denken. Daarnaast moet je bedrijven en partijen uit de tuinbouwsector uitdagen om actief mee te denken en mee te ontwikkelen. In de groene stad van de toekomst is behoefte aan nieuwe verdienmodellen en kruisbestuivingen tussen de verschillende disciplines. Hiervoor is co-creatie het toverwoord en dat moet vorm krijgen middels de Making Of. Om een succesvol project neer te zetten moet je de verschillende partijen bij het plan betrekken en input laten leveren.
Momenteel is het terrein van de Floriade in gebruik als groen recreatiegebied en als zodanig bekend bij de bewoners van Almere. Juist dit aspect zou een enorme toevoeging kunnen zijn voor de Floriade, een bestaand landschap waar het plan in ‘verweven’ wordt.
In het masterplan van de Floriade zien we een lappendeken ontstaan met projecten zoals bijvoorbeeld groene paviljoens. Aan de buitenzijden van de stad zal ruimte zijn voor bestaande natuur, deels voor recreatie of juist als plek voor flora en fauna. Tussen deze twee uitersten ligt de feitelijke uitdaging. Het landschap zal hier gaan bepalen wie de gebruiker wordt. Het is de bedoeling dat in dit gebied een groene inspirerende omgeving tot stand komt, waar mensen zich (tijdelijk) willen vestigen. Dan moet er bijvoorbeeld gedacht worden aan een biobased woning met een tijdelijke bestemming.
Energie en voedsel produceer je dan samen, decentraal. Daarbij zijn gemeenschapszin en sociale cohesie essentiële voorwaarden. Regenwater kan worden (her)gebruikt en ook de riolering wordt decentraal geregeld. Ik ben erg benieuwd hoe dit zich gaat ontwikkelen, niet alleen bij de Floriade maar ook in algemenere zin. Juist het bestaande landschap, groen en de natuur vormt naar mijn mening een groot goed. Het zou centraal moeten staan bij wonen, werken en het leven. Dit landschap, in combinatie met de producten en de innovatiekracht van de tuinbranche zou de Floriade echt kunnen maken tot de stad van de toekomst, waar het goed toeven is voor mens en natuur, waar niet de producenten maar de gebruikers centraal staan.
Uitdaging
Al met al een ongelofelijke uitdaging waar de gemeente Almere en de Floriade BV voor staan. Zelf mag ik als ‘groen ambassadeur’ een bescheiden bijdrage leveren met mijn kennis op het gebied van de duurzame buitenruimte. Ik doe dat gelukkig niet alleen, maar met vele anderen en zo hoort het ook. Een Groene Stad van de Toekomst maak je ook samen in co-creatie, een proces met alle stakeholders en met ruimte voor groei van onderaf. Spannend om onderdeel te zijn van zo’n bijzonder proces, waarbij de inzet hoog is en de maatschappelijke belangen groot. Hoe dan ook, voor mij zeer nuttig en leerzaam.
Nico Wissing en ik zijn met ons bedrijf NL Greenlabel al jaren onderweg met het stimuleren van levende en duurzame buitenruimtes. Duurzaamheid wordt integraal meetbaar door middel van het duurzaamheidspaspoort dat we hebben ontwikkeld voor producten, materialen en gebieden.
Er lopen nu ongeveer 15 projecten, waarbij we ontwikkelaars en eigenaars van de openbare ruimte helpen de slag naar duurzaamheid te maken. In het kader van duurzame buitenruimtes hebben we een handboek geschreven vol informatie en praktische tips. Een link naar het boek vindt u hier. In deze derde editie vindt u nóg meer gelabelde producten, informatie over duurzame partners en over projecten die integraal duurzaam worden aangepakt.  In samenwerking met De Groene Stad zijn wij een actie gestart waarbij de eerste 100 mensen die dit artikel retweeten, en een mail met hun gegevens sturen naar info@degroenestad.nl, een gratis exemplaar van het boek Duurzame Buitenruimtes toegezonden krijgen. Dus wilt u graag zo’n boek ontvangen? Retweet dan dit bericht en stuur een mail naar De Groene Stad.
Lodewijk Hoekstra