GROENE GEZONDE ZIEKENHUIZEN

Dr. Jolanda Maas

Vrije Universiteit Amsterdam

Sectie Kinische Psychologie

juli 2015 – mei 2019

Overig betrokken instanties/partners

  • Royal FloraHolland
  • Stichting De Groene Stad
  • Stichting Steun Goois
  • Natuurreservaat
  • IVN Nederland
  • Stichting Tergooi
  • Reinier de Graaf Gasthuis
  • Natuurvoormensen

Video

Onderzoeksvraagstuk/ onderwerp

In Nederland staan ongeveer 100 ziekenhuizen. Volgens de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen (NVZ) hebben 2 op de 3 ziekenhuizen bouwplannen. Een healing environment met groen vormt een belangrijk uitgangspunt voor de meeste van deze bouwplannen. Het is echter nog onbekend hoe groen in en rondom het ziekenhuis het meest effectief ingezet kan worden voor de gezondheid van patiënten, personeel en bezoekers. Ziekenhuizen en groenbedrijven zouden hier graag meer grip op krijgen. Het doel van het project is: Onderzoeken van de effectiviteit van groene interventies in en rondom ziekenhuizen in relatie tot de gezondheid en het welbevinden van patiënten, personeel en bezoekers? Meer specifiek waren de belangrijkste onderzoeksvragen die we hebben behandeld hebben de volgende: 1. Chemotuin: Inzicht krijgen in de effecten van een tuinpaviljoen op het welzijn en de beleving van patiënten tijdens een chemobehandeling. 2. De Groene Kas: Evaluatie van het gebruik en de waardering van de Groene Kas middels een Post-Occupancy Evaluation (POE) 3. Vergroening afdeling geriatrie: Effectstudie rondom de impact van het vergroenen van de afdeling geriatrie van Tergooi op het functieverlies en het welzijn van zorgprofessionals. 4. Natuurontdekker: Inzicht krijgen in de meerwaarde van de Natuurontdekker op de afdeling kindergeneeskunde voor het welzijn van kinderen.

Korte beschrijving huidige status

Project is afgerond. Resultaten zijn bekend. Drie wetenschappelijke artikelen zijn nog in de maak.

Huidige inzichten en uitkomsten

Het project als geheel heeft geleid tot een versterking van de evidence base voor de positieve relatie tussen groen in of rondom ziekenhuizen en het welzijn van patiënten en zorgprofessionals. Meer specifiek zijn we ten aanzien van de verschillende studies het volgende te weten gekomen:
1. Patiënten geven een voorkeur aan voor het ondergaan van hun chemokuur buiten. Als uitzicht hebben ze een voorkeur voor uitzicht op bomen t.o.v. uitzicht op lucht of straatbeeld. Het welzijn van patiënten met uitzicht op groen correleert met een natuurlijk uitzicht. Patiënten zijn zeer positief over het initiatief en het ontwerp van de chemotuin. Patienten die de chemotuin hadden gebruikt waarderen de chemotuin met een hoger cijfer (8,5 t.o.v. 7,3), rapporteerden iets meer positievere en restoratieve gevoelens en voelden zich meer verbonden met natuur.
2. De Groene kas wordt door de bezoekers (met name werknemers van Tergooi) erg gewaardeerd en wordt voornamelijk gebruikt om natuur, rust en een gevoel even weg te zijn uit het ziekenhuis te ervaren. De kas werd met name bezocht door werknemers gedurende lunchtijd en met temperaturen boven de 18 graden. Gebruik van De Groene kas kan gestimuleerd worden door van de kas toegankelijkere, bekendere en een rustigere plek te maken.
3. Na vergroening van de afdeling geriatrie was er sprake van minder functieverlies bij patienten die op de afdeling werden opgenomen. Zorgverleners waren positief over de vergroening.
4. De natuurontdekker wordt door kinderen op de afdeling kindergeneeskunde als erg mooi en interessant beoordeeld. Als cijfer geven de 41 kinderen gemiddeld een 8,1. Kinderen zijn blijer, minder moe en minder bang nadat ze de Natuurontdekker hadden gebruikt.

Toelichting verder verloop onderzoek

Uit het algehele onderzoek volgden ook enkele praktische richtlijnen voor het toepassen van groen in en rondom ziekenhuizen. Zo is het belangrijk dat er voor de groene interventies draagvlak is bij zowel management als de werkvloer. Hiernaast is het belangrijk dat de groene interventies ontworpen worden met gebruikers en personeel. En tot slot bleek ook dat er nog niet altijd voldoende erkenning was voor natuur als medicijn ipv luxe of decor.

Ons vervolgproject dat in september zal starten zal rekening houden met deze praktische richtlijnen. Doelstellingen van het nieuwe onderzoek zijn:
de doelstellingen van het voorgestelde project als volgt worden geformuleerd:

1. Het samen met patiënten, zorgprofessionals en groenleveranciers ontwikkelen, testen en
evalueren van de praktische inzetbaarheid van verschillende groene interventies die
toegepast kunnen worden in verschillende typen zorginstellingen.
2. Nagaan in hoeverre het gebruik van en/ of blootstelling aan groen bijdraagt aan het welzijn
van zorgprofessionals en patiënten.

We zullen in het nieuwe onderzoek o.a onderzoek doen bij de BuitensteBinnentuin van ziekenhuis VieCuri in Venlo (zie https://www.viecuri.nl/over-viecuri/belevingstuin/)